Ngăn chặn hiện tượng phản cảm trong phim hài Tết

Tính đến thời điểm này, thống kê sơ bộ đã có tới hàng chục phim hài Tết lộ diện. Riêng đạo diễn Phạm Ðông Hồng, người được mệnh danh là “ông trùm” hài dân gian Tết năm nay đã mang đến hai dự án Chôn nhời 5 và Họ Lý tên Thông; đạo diễn Trần Bình Trọng tiếp tục cho ra mắt Ðại gia chân đất 8, Làng ế vợ 4. Ðạo diễn trẻ Ðinh Tuấn Vũ cũng trình làng phim Cuộc phiêu lưu của Minh Tít và Trung Ruồi. Cùng với đó là hàng loạt những tiểu phẩm hài Tết như: Tỷ phú đè đại gia, Tết ơi là Tết, Ván cờ vồ, Ngoan lại không có quà… Thị trường hài Tết năm nay vẫn vô cùng sôi động, hài Tết vẫn là món ăn tinh thần được công chúng yêu thích, trông đợi. Song điều đáng nói, bên cạnh những sáng tạo nghiêm túc, chất lượng, vẫn tồn tại nhiều sản phẩm bị đánh giá là nhảm, nhàm, thậm chí dung tục hoặc khai thác quá mức những cảnh quay khoe da thịt, chiều theo thị hiếu dễ dãi nhằm tăng hiệu ứng thu hút. Tình trạng này được cảnh báo từ vài năm gần đây, song dường như không có dấu hiệu chững lại mà ngày càng có xu hướng gia tăng.

Tết năm 2016 và 2017, không ít người xem bày tỏ sự ngán ngẩm trước những hình ảnh hớ hênh, hở hang đến mức thừa thãi của Chôn nhời 3, Ðại gia chân đất 6, Giàng ơi! Bản Tò ca, Tam nam bất bần… Tết năm 2018 này, những cảnh quay nóng bỏng, cấp độ táo bạo hơn lại xuất hiện liên tiếp ở nhiều phim hài khiến dư luận khó chịu. Ðơn cử, với bối cảnh khai thác ở thời kỳ kháng chiến, Làng ế vợ 4 được giới thiệu là sẽ có nhiều khác biệt so với phiên bản những năm trước và hấp dẫn không chỉ ở những tình huống hài mà còn ở những câu chuyện éo le. Tuy nhiên, khi trailer phim (quảng cáo), người xem không khỏi thất vọng khi nhiều phân cảnh động chạm thân thể, ăn mặc thiếu vải của các vai nữ vẫn được khai thác với tần suất lớn. Ðại gia chân đất, Trạng Lợn may mắn cũng không ngoại lệ. Ðỉnh điểm của sự táo bạo phải kể tới những phân cảnh mà nhiều người xem cũng phải đỏ mặt trong phim hài Tết Tỷ phú đè đại gia. Thậm chí, trong trailer phim, nhà sản xuất không ngần ngại thừa nhận đây là hài Tết có nhiều cảnh sexy nhất (!) Những yếu tố này ở một chừng mực nào đó đã không còn là phương tiện nghệ thuật cần có để chuyển tải giá trị tư tưởng, thẩm mỹ của tác phẩm mà đã trở thành mồi nhử chủ yếu để lôi kéo sự tò mò của khán giả. Việc khai thác quá đà những yếu tố sex trong ngôn ngữ, diễn xuất của diễn viên ở nhiều tiểu phẩm khiến không ít người xem cho rằng hài Tết ngày càng trở nên rẻ tiền và thiếu giá trị nghệ thuật.

Theo nhiều nghệ sĩ, việc các tiểu phẩm hài phải mượn đến quá nhiều những yếu tố sex để câu view (lượt người xem) là bởi không tự tin vào giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Phần lớn các sản phẩm hài Tết bị đánh giá là nhảm đều được xây dựng trên những kịch bản rời rạc, thiếu tính liên kết, trí tuệ, chủ yếu gây cười bằng những tình huống dung tục, thô thiển. Ðạo diễn, NSƯT Trần Lực khẳng định: Cảnh quay nào cũng cần được lý giải một cách hợp lý theo mạch nội dung và đạt được tính thẩm mỹ. Vì thế, các cảnh nhạy cảm sẽ trở nên phản cảm nếu đưa vào không đúng chỗ hoặc quay bằng những góc máy nghiệp dư. Khi mà trình độ dân trí ngày càng cao, việc không đầu tư nhiều cho nội dung mà chỉ dựa vào những yếu tố lệch chuẩn, phi nghệ thuật để thu hút người xem là cách làm “ăn xổi”, sớm muộn gì cũng khiến công chúng quay lưng. Hài Tết là sản phẩm văn hóa phục vụ đông đảo nhiều đối tượng công chúng ở nhiều độ tuổi khác nhau. Việc lạm dụng yếu tố mát mẻ, hở hang dễ biến phim hài thành những sản phẩm thiếu lành mạnh, gây tác động tiêu cực tới nhận thức, cảm xúc thẩm mỹ và thị hiếu nghệ thuật của khán giả, đặc biệt là lớp trẻ.

Nói không với hài “rác”

Câu hỏi đặt ra là tại sao thời gian qua những sản phẩm hài chứa hình ảnh, nội dung phản cảm vẫn xuất hiện nhiều? Ðiều này cho thấy “lỗ hổng” trong quản lý, kiểm duyệt các xuất bản phẩm văn hóa ở nước ta. Theo đạo diễn Phạm Ðông Hồng, sở dĩ việc kiểm duyệt những sản phẩm hài Tết không được nghiêm ngặt như trước bởi hiện nay chúng chủ yếu được phát hành trên mạng. Sự xuất hiện của Youtube, mạng xã hội giúp các sản phẩm này dễ dàng được phát hành mà không tốn nhiều chi phí in băng, đĩa. Ðơn vị sản xuất được thu lợi từ tiền tài trợ, quảng cáo và nguồn lợi này càng lớn khi số lượng người xem càng tăng. Ðó là lý do khiến những sản phẩm hài Tết càng “được thể” khai thác những pha nóng bỏng, cảnh nhạy cảm, hở hang nhằm tăng view. Theo đại diện Cục Nghệ thuật biểu diễn, các cơ quan quản lý về nghệ thuật biểu diễn được giao thẩm quyền quản lý về mặt nội dung các sản phẩm được đưa tới công chúng dưới dạng bản ghi âm, ghi hình; việc quản lý các sản phẩm lưu hành, phổ biến trên phương tiện kỹ thuật số, in-tơ-nét thuộc về các cơ quan quản lý thông tin và truyền thông. Vì thế, việc kiểm soát nội dung hài Tết nói riêng và các sản phẩm thuộc lĩnh vực văn hóa phát hành trên môi trường mạng vẫn còn nhiều bất cập. Trước đây, bộ phim Căn hộ 69 hay chương trình Những kẻ lắm lời đã từng bị xóa khỏi Youtube vì có nội dung phản cảm, dung tục, trái thuần phong mỹ tục. Ðiều này có nghĩa không phải không có cách để loại bỏ những sản phẩm văn hóa độc hại trên môi trường mạng. Các cơ quan quản lý văn hóa cần có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý về thông tin, truyền thông, đặc biệt là với những kênh có khả năng phát hành, chia sẻ lớn nhất hiện nay như Youtube để kiểm soát nghiêm ngặt hơn những sản phẩm văn hóa có nội dung không phù hợp, trong đó có hài Tết.

Muốn có những sản phẩm hài thật sự giá trị, còn rất cần tới cái tâm trong sáng, ý thức nghề nghiệp của người nghệ sĩ, từ đội ngũ sáng tạo đến diễn xuất. Sự tự trọng nghề nghiệp của nghệ sĩ không những giúp họ tạo hình ảnh đẹp hơn trong mắt công chúng mà còn thể hiện sự tôn trọng với chính bản thân nghệ sĩ. Trong buổi ra mắt báo giới phim hài Cuộc phiêu lưu của Minh Tít và Trung Ruồi, đạo diễn Ðinh Tuấn Vũ đã khẳng định mục tiêu theo đuổi của cả ê-kíp là hài sạch, cương quyết nói không với cảnh sốc, sex. Vì lẽ đó, sản phẩm của anh nhận được cảm tình và trông đợi từ công chúng. NSND Quốc Anh chia sẻ, năm nay anh đã từ chối nhiều kịch bản hài vì nội dung nhạt nhẽo, dung tục. Rõ ràng, thái độ nghiêm túc với nghề, biết chủ động nói không với những chương trình, kịch bản thiếu giá trị nhân văn, nghệ thuật của những nghệ sĩ chân chính sẽ là lời tuyên chiến mạnh mẽ với hài nhảm, hài bẩn. Chỉ khi ấy, tiếng cười mà họ mang lại cho đời mới là vô giá.

Nguồn: Nhandan.com.vn

Lê Thị Hồng Nhung đăng bài