Ca sĩ kiêm nhà soạn ca khúc huyền thoại CanadaLeonard Cohen đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 82. Sự nghiệp kéo dài 5 thập kỷ của ông là chuỗi những khám phá về tôn giáo, sự cô độc, bản năng giới tính và các mối quan hệ xã hội.
Người BobDylan vô cùng ngưỡng mộ
Con trai của ông, Adam Cohen, tuyên bố: “Cha tôi đã ra đi thanh thản tại nhà ở Los Angeles. Ông vẫn viết cho đến những giây phút cuối cùng với giọng hài hước đã thành thương hiệu độc đáo của mình”.
Cohen phát hành album cuối cùng hồi tháng trước, album phòng thu thứ 14, mang tựa đề You Want It Darker. Cohen đã được ghi tên vào Sảnh Danh tiếng Rock & Roll Mỹ và Sảnh Danh tiếng Rock & Roll Canada.
Trong chuyến lưu diễn quảng bá cho album mới nhất, Cohen thừa nhận ông đã “sẵn sàng chết”. “Tôi đang trong giai đoạn cuối cuộc đời mình, nhưng tôi lại không mấy quan tâm tới việc xem xét những đánh giá hoặc quan điểm về ý nghĩa của cuộc sống hay công việc. Khi còn khỏe tôi đã không làm việc đó giờ lại càng không” – Cohen bày tỏ.
Cohen còn là một nhà thơ, nhà văn nổi tiếng, là người theo phái Thiền. Ông đã giành được sự ngưỡng mộ của cả nhưng nghệ sĩ lớn, những đồng nghiệp như Bob Dylan và R.E.M.
Nghệ sĩ huyền thoại Canada Leonard Cohen
Trong bài viết về Cohen đăng trên tờ New Yorker của nhà báo từng giành giải Pulitzer, David Remnick, còn đăng lời bình luận của Dylan, ca ngợi về những khả năng sáng tạo của đồng nghiệp Cohen.
“Khi nói về Cohen, mọi người nói tới những giai điệu tuyệt vời, đó là sở trường của ông, nhưng không ai có thể quên được sáng tác phần ca từ của ông” – Dylan tuyên bố.
Cohen sinh ngày 21/9/1934 ở Quebec (Canada). Ông là con của những người nhập cư. Mẹ ông đến từ Lithuania, còn cha ông đến từ Ba Lan. Cha Cohen qua đời khi cậu lên 9 tuổi, ở ngôi trường tư, Cohen đã học chơi guitar để “gây ấn tượng cho các cô gái”.
Cohen học văn học Anh tại trường ĐH McGill ở Montreal, sau đó học ĐH Columbia ở New York. Cohen đã xuất bản cuốn sách đầu tiên, The Favourite Game sau đó phát hành album đầu tiên Songs of Leonard Cohen (1967) ở New York.
Người nhút nhát
Khi đã ở tuổi ngoài 80 ông vẫn lưu diễn. Adam nói rằng, cha mình chết mà không hề biết ông đã cho ra đời một trong những bản thu âm vĩ đại nhất của mình.
Ca khúc ăn khách Hallelujah của ông đã trở thành một nhạc phẩn chuẩn mực, xuất hiện trong nhiều bộ phim, chương trình truyền hình, chương trình thực tế và các buổi hòa nhạc của nhiều trường học.
Cohen từng chia sẻ, ông theo đuổi âm nhạc bởi ông không thể kiếm sống từ việc sáng tác thơ. Từ thập kỷ 1960, Cohen lưu diễn cùng các nghệ sĩ trẻ hơn như Dylan, Joni Mitchell, Joan Baez… Nhưng khi trình diễn trên sân khấu, Conhen chưa bao giờ có được cảm giác thoải mái như khi ông thu âm và sáng tác. Judy Collins, người từng thể hiện ca khúc ăn khách Suzanne cùng Cohen, kể rằng Cohen nhát tới mức giữa màn diễn đầu tiên, ông đã bỏ sân khấu, bà phải dỗ dành mãi mới trở lại.
Giống như Dylan, giọng ca của ông thiếu sự “bóng mượt” nhưng đầy cảm xúc. Dylan đã nói với tờ New Yorker rằng giọng ca của Cohen “sâu lắng và chân thật, đa chiều và du dương đến kinh ngạc”.
Dylan là người đầu tiên nhận ra sự tuyệt vời của nhạc phẩm Hallelujahcủa Cohen và đã trình diễn ca khúc này hai lần trong một chương trình hòa nhạc hồi giữa những năm 1980. Hallelujah đã không hề được biết tới khi nó nằm trong album do một hãng thu âm độc lập phát hành và từng bị hãng thu âm của Cohen chối bỏ. Cohen đã viết lời ca tới 80 khổ thơ trong cuốn sổ tay trước khi thu âm ca khúc này.
Cohen thu âm 4 đoạn thơ và ông gửi nhiều đoạn khác cho John Cale, thành viên sáng lập ban nhạc rock Mỹ Velvet Underground. John Cale đã thu âm Hallelujah cho một album năm 1991. Chính phiên bản của Cale đã trở thành chuẩn mực và năm 1994 ca sĩ nổi tiếng Jeff Buckley đã thu âm nhạc phẩm này. Bản thu âm củaBuckley đã đưa Hallelujah trở thành một hiện tượng văn hóa.
Cohen được ghi tên vào Sảnh Danh tiếng Rock & Roll hồi năm 2008. Ông nói với khán giả: “Đây là một điều rất khó xảy ra đối với tôi. Đây không phải là danh hiệu mà tôi dám mơ tới”.
Trong cuộc đời mình, Cohen luôn mắc chứng trầm cảm và nhiều khi ông giải tỏa mình bằng rượu và ma túy. Cohen chưa hề kết hôn, song ông cùng nghệ sĩ Suzanne Elrod có hai người con là Adam và Lorca. Ông chưa từng đoạt giải Grammy, song ông đã giành được nhiều giải thưởng khác, trong đó có Huân chương Canada.
“Không có nghệ sĩ nào khác sáng tạo được những âm thanh như Cohen. Canada và thế giới sẽ rất nhớ ông” – Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhận định.
Việt Lâm (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa