Cầm Kỳ Official xin thắp nén tâm nhang bằng truyện ngắn Mặt trời ở lại của nhà văn Võ Thị Xuân Hà. Do tác giả thể hiện. Tri ân những hy sinh mất mát của lực lượng PCCC.
Truyện ngắn đoạt Giải Nhất cuộc thi truyện ngắn viết về hình ảnh Người chiến sĩ công an Thủ đô – Công an tp HN và báo An ninh Thủ đổ, năm 2010
Võ Thị Xuân Hà
MẶT TRỜI Ở LẠI
Truyện ngắn
Khu tập thể chúng tôi có hàng xóm mới.
Hàng xóm là một đôi vợ chồng trẻ và một cậu bé con chừng tám tuổi. Nhưng có khi trong cái gia đình ba người ấy, cô vợ mới là người trẻ con nhất. Cô hay mặc chiếc váy màu xanh nõn chuối, áo hai dây màu trắng sữa, tóc uốn xoăn tít như cây súp lơ thả ba bốn nhánh phảy lai đúng màu xanh súp lơ Đà Lạt trái mùa. Sáng sớm ra cô vừa ngáp vừa nhón bước xuống cầu thang, tay đu đưa cái cặp lồng. Khi mua đồ ăn sáng lên đến cửa nhà, thể nào hàng xóm cũng nghe tiếng cậu bé con nhắc nhở bà mẹ trẻ con của mình:
“Chỉ còn mười lăm phút nữa thôi mẹ nhé”
Cô cười:
“Mẹ sẽ chỉ xoa tí phấn hồng thôi. Tít ăn xong là mẹ cũng sẽ xong. Yên tâm sẽ không muộn học đâu”
“Nhưng mẹ còn phải ăn nữa”
“Hôm nay mẹ nhịn ăn sáng, chỉ uống nước cam thôi kẻo vòng eo đang lên”
“Con không hiểu về vòng eo”
Cô thì thào:
“Đừng mách bố nhé. Mẹ đo được sáu tám phân mất rồi. Phải rút xuống vài phân nữa”
Cậu bé đến trường với mấy trái ổi trong cặp. Cậu sẽ chia cho bạn cùng bàn vào giờ ra chơi. Để chúng nó sẽ chịu chơi trò tập trận như bố.
Bố là một chàng trai rắn rỏi, mắt xếch, gương mặt phân ưu. Nhưng bộ quân phục cảnh sát phòng cháy chữa cháy khiến anh trở nên già dặn hẳn. Anh thường cưỡi chiếc xe máy phân khối lớn rê bánh nhẹ nhàng trên sân cỏ trước mặt tiền khu tập thể vài vòng chào vợ con mỗi sáng trước khi đi làm. Buổi chiều lại thường trở về với một quả bóng hoặc một vật gì đó trên tay. Hàng xóm chúng tôi nghĩ: chắc lại là một món quà gì đó nịnh cô vợ trẻ con hoặc cậu con trai sếp trưởng của mình. Mà chắc bên cái ngành chữa cháy đó cũng chẳng có lộc lá gì cho lắm, cái chính các anh chàng tuổi trẻ ngày nay luôn tìm mọi cách để kiếm thêm ngoài lương. Thế nên cuộc sống của họ có vể khá sung túc, cô vợ chỉ thấy loanh quanh ở nhà, đưa đón con rồi chợ búa cơm nước. Cũng chẳng thấy mấy khi nhà họ có bạn bè khách khứa đến tụ tập như nhiều đôi vợ chồng trẻ khác.
Nhưng mặc kệ chúng tôi nghĩ gì, ba người họ sống thật là vui vẻ.
Thi thoảng người chồng đưa con trai đến nhiệm sở. Đó là nơi có mấy chiếc xe màu đỏ chót như con cào cào khổng lồ đỗ im lìm với những chiếc vòi lớn. Anh ngồi tính tính toán toán những con số và những bản vẽ gì đó với anh em trong đội. Có khi cậu bé con còn ngồi ngoan ngoãn trong một góc phòng cùng cả đội của bố xem một đám cháy nào đó. Họ vừa xem vừa phân tích khoanh vùng. Cậu không hiểu hết mọi điều vì mới học lớp ba, nhưng cậu hiểu bố mình là một người rất đáng tự hào, bố là một người lính cứu hỏa, hệt như cái phim gì của bên Mỹ mà bố mẹ thuê đĩa về cả nhà cùng xem.
Nhưng phải nói là mỗi khi xem phim hay như thế, cậu bé vẫn bị phân tâm vì mẹ. Mẹ cậu nhảy tưng lên giữa đoạn có pha hồi hộp gay cấn. Cái váy màu xanh cốm tung lên, mặt cô rạng rỡ như bông hoa đào nở bung trước gió. Bố cậu bé đưa đôi mắt xếch phân ưu nhìn cảnh tượng vui vẻ, rồi như cỏ gặp mưa xuân, giảng giải chuyện cứu lửa.
Đôi khi người chồng đi công tác xa nhà vài ngày. Những lúc như vậy cậu bé cảm thấy mình luôn phải có trách nhiệm với mẹ, vì trong nhà giờ đây chỉ còn mỗi cậu là đàn ông. Trước khi đi bố cậu dặn: mặt trời của bố, ở nhà con phải chăm sóc mẹ thay bố đấy nhé. Rồi bố nháy mắt với cậu, tay phải giơ ngón trỏ lên trời. Cậu cũng nháy mắt đáp lại bố, tay phải giơ ngón trỏ lên trời.
Bố đi rồi, cậu bé cảm thấy mình lớn hẳn. Cậu nhắc mẹ: “Mẹ không được tắm đêm đấy nhé”. Rồi lại nhắc: “Mẹ nên ăn thêm một bát cơm nữa mới được”. Cậu luôn nhắc mẹ và làm mọi việc cho bản thân mình thật ngăn nắp.
Có lẽ ngay từ khi còn trong bụng mẹ, người cha đã thầm mong con trai mình nhanh chóng trưởng thành. Anh đưa con trai đi khắp nơi để cho nó được dự phần những cuộc đấu trí của đàn ông.
Có lần anh còn đưa con trai đến tận chỗ một đám cháy. Có một đám cháy nhỏ phía nam thành phố. Anh đặt con trai xuống cạnh một cái bể nước, dặn nó đứng nguyên vị trí an toàn đợi bố. Lửa mới liếm một phần ba cái kho chứa giấy vụn, thiệt hại không đáng kể. Đội của anh chỉ phải phun mất hai xe nước. Cậu bé đứng cạnh bể nước không hề dịch chuyển. Cậu tuân thủ lời bố dặn, nhìn đám cháy bốc lên cao, nhìn thấy bóng bố chạy đi chạy lại chỉ huy, nó thấy tự hào vô cùng về bố. Nó nghĩ rằng bố mới chính là vầng mặt trời của mẹ con nó.
Hàng xóm chúng tôi cũng không biết nhiều lắm về cuộc sống của vợ chồng người lính cứu hỏa này, ngoài những sinh hoạt bên ngoài của họ. Nhưng đôi khi chúng tôi cũng đã quen với hình ảnh một cậu bé mới tám chín tuổi ngồi trầm ngâm bên bậc cửa, cậu ngồi nghiêm nghị như một người lính chờ người mẹ trẻ con của mình đang làm gì đó trong nhà. Sau đó họ cùng đi ra, cái váy màu xanh cốm tung tẩy trên lối đi đầy lá cây rụng của khu tập thể. Hai mẹ con ra đâu đó đứng chờ. Họ chờ cái xe phân khối lớn của người lính lượn vòng trở về với món quà gì đó trên tay.
*
Cứ cách vài phút điện thoại gọi cứu hỏa lại réo.
Đó là thành phố của thời kỳ xây dựng.
Những người lính cứu hỏa trực bên chiếc điện thoại cũ rích cứ vài phút lại giật thột. Nhưng may thay nhiều cuộc gọi trong số đó lại là những lời hỏi thăm tâm tình. Lại có cả những cuộc gọi làm quen. Em ở cách xa thành phố, nhưng em thi trượt và rất cô đơn. Tôi là một người đàn ông không thành đạt. Nói cho tôi biết đi, làm thế nào để có thể khiến người yêu tôi nghĩ lại. Chú ơi, hình như cái nhà bên cạnh nhà cháu đang cháy, mùi rất khét. Ở đâu? Cho chúng tôi địa chỉ đi. Cứ tra số máy điện thoại này trên 1080 sẽ ra địa chỉ mà… Cấp cứu, cứu hỏa. Lửa to lắm… Những người lính cứu hỏa choàng tỉnh khỏi sự dẫn dụ miên man của một ngày thường trôi trên thành phố, với bao câu chuyện dang dở và những ẩn ức. Choàng tỉnh vì đâu đó thực sự đã có lửa bùng lên. Một tiếng kêu cứu bằng tiếng chuông điện thoại trong hàng ngàn tiếng chuông trong một ngày.
Có một ngày…
Trên trời cao là vầng mặt trời đẹp và đỏ như máu.
Ngọn lửa âm ỉ bốc lên từ một nơi nào đó. Ban đầu có thể là từ một nén hương. Than hồng nhỏ xíu ủ trong cái bát tro nóng có đặt một đồng tiền gập đôi. Đồng tiền lại nhô lên cao gần nhúm than.
Than lửa liếm hồng tờ giấy làm tiền âm phủ. Ngọn lửa nhỏ xíu leo lét gầy yếu như cô nàng hồ ly nhà nghèo mới chớm tuổi dậy thì. Sợi tóc mai của cô vương vất màu hồng tỏa trong không trung.
Không một ai hay biết gì.
Cả thành phố sôi động và thản nhiên trườn qua một ngày. Một ngày sắp qua đi tuyệt đẹp. Mặt trời nhô cao trên nóc nhà phía tây thành phố, phả ánh vàng hoàng hôn âm thầm xuống những con đường đang hối hả người và xe. Rồi ánh vàng hoàng hôn rực đỏ như muốn trút xuống thành phố chút tương ly vãn khúc.
Sáng nay, vào giờ ra chơi, cậu bé được năm sáu cậu bé khác bầu chọn là đội trưởng đội cứu hỏa cho tòa tháp đôi. Cậu dũng cảm xông vào đám cháy ngùn ngụt bốc lên trời cao thẳm. Cậu hò hét chỉ huy đội cứu hỏa dũng cảm xông lên. Nhiều người đã ngã xuống hy sinh. Cậu cũng ngã xuống, mắt khép hờ nhìn ti hí lên trời xanh, trong lòng nghĩ về vầng mặt trời mà bố vẫn luôn gọi là “mặt trời của bố”. Gương mặt còn đen nhẻm đất cát thì trống vào lớp. Cả lũ lốc nhốc kéo vào lớp, mặt chùi vội vào vạt áo, mồ hôi khét nồng y như có cháy thật.
Ở nhà, người mẹ trẻ đang nấu nướng. Bếp ga bùng lên ngọn lửa xanh lét dịu dàng. Cô sẽ nấu những món mà chồng và con trai thích ăn. Mồ hôi nhỏ xuống vài giọt, lăn trên cái cổ mịn màng. Sau tuần này chồng cô nói sẽ đưa hai mẹ con đi nghỉ một tuần ở Sầm Sơn. Năm nào anh cũng có tiêu chuẩn phép và tiêu chuẩn nghỉ mát cho cả gia đình. Anh sẽ chọn chỗ đẹp nhất để dạy cả hai mẹ con tập bơi. Anh luôn phải xử lý với ngọn lửa, chìm lút trong ánh lửa. Và anh quyết định sẽ dành thời gian vùng vẫy trong nước với vợ con.
Có thể cả chục tiếng đã trôi qua. Hoặc là mọi sự va đập của các nguyên tử đã chuẩn bị chi li mọi thứ cho mọi sự, dù là nhỏ nhặt nhất.
Ngọn lửa bắt đầu bốc lên, dạn dĩ và cả quyết. Như cô gái hồ ly chờn vờn cả mấy niên, giờ vụt bốc lên mạnh mẽ, không khoan nhượng. Ngọn lửa liếm dần từng điểm. Nó lan chảy như dòng nước, mạnh mẽ hơn nước. Nó không hề biết sợ hãi bất cứ một vật gì mà nó đi qua. Lửa mang màu đỏ như mặt trời bị đốt cháy.
Cả một trung tâm thương mại với rất nhiều người đang nhộn nhịp mua bán. Lửa táp nhanh và mạnh.
Lửa khét.
Đến khi có ai đó nhìn ra cơn nguy khốn.
Đội cứu hỏa thành phố được lệnh triển khai đội hình. Các anh dàn trận vòng quanh khu trung tâm thương mại. Nhưng đường phố đông nghịt người, lại không hề có nước dự phòng trên các tuyến phố. Mỗi xe chỉ chở được một lượng nước hạn chế, mỗi ống bơm nước chỉ kéo xa được hơn trăm mét là hết công lực.
Chỉ huy cứu hỏa là một thượng tá. Trung úy trợ lý của anh đang tìm phương án ném thang lên nóc tòa nhà thương mại để cứu người. Khá nhiều người đang hoảng loạn phía trên cao. Đã có người nhảy xuống. Tiếng la hét vang rợn người. Tiếng lửa cháy ngùn ngụt và nổ. Nổ khắp nơi. Cả một vùng thành phố đen kịt màu máu và lửa cuồng.
Trung úy trợ lý là một người tuổi trẻ có đôi mắt xếch, gương mặt phân ưu. Khi trèo lên ống thoát nước của tòa nhà, anh nghĩ ở đâu đó con trai anh đang đứng nhìn lên, như ngày nào anh đưa cậu theo, anh cần phải hoàn thành nhiệm vụ và trở về. Có thể một ngày nào đó xa tít tắp, con trai anh cũng sẽ nối nghiệp bố. Cho dù gian nan và nguy hiểm, nhưng đây là một công việc mà anh yêu thích và tự hào.
Lửa sém đen gương mặt trung úy. Quần áo anh bắt đầu cháy thủng do tàn than hóa chất bắn thẳng vào. Sau đợt này sẽ đề nghị trên cấp thêm loại áo quần chống cháy đặc biệt. Sẽ cương quyết với những công trình xây dựng, cần phải có đầy đủ đường cấp nước chống cháy… Anh tung những chiếc móc và ra hiệu cho đồng đội tiến lên.
Máy bộ đàm của người chỉ huy nóng ran. Đội cứu hỏa ném thang dây lần lượt đưa người xuống.
Lửa vẫn cháy rực cả góc trung tâm thương mại. Trung úy với tay vào một khuôn cửa sổ. Tiếng khóc thét khản đặc vang ra từ đó. Anh đu người giật tung cánh cửa sổ đang bị khói lửa cuốn chặt lại. Một bé gái đang gào hoảng loạn bên cạnh người mẹ đã ngất trong khói đen đặc. Anh bò vào giữa đám lửa đang cuồn cuộn. Lần lượt kéo người mẹ rồi đến đứa bé gái ra gần cửa sổ. Anh vắt người đàn bà lên lưng, dùng dây buộc chặt vào người rồi ôm đứa bé gái lên tay. Đứa bé chừng ba tuổi, đang sắp bị cháy sém hết váy và tóc, nhưng được mẹ ôm bảo vệ nên nó chưa bị cháy vào da thịt. Anh khéo léo đu người đưa được bé gái xuống trước cho đồng đội đang đỡ phía dưới. Rồi thả dần người phụ nữ xuống theo thang dây.
Cứu được hai mẹ con thiếu phụ, trung úy tiếp tục bò lên. Tầng trên còn có tiếng la hét hoảng loạn của một nhóm thanh niên. Cả một góc trung tâm bắt đầu sạt xuống. Mấy chiến sĩ bám theo thang dây đã được móc chặt cùng leo lên. Khoảng nửa tiếng sau họ cứu thêm được bảy người nữa.
Hình như vẫn còn tiếng người gào khóc ở tầng trên cùng, nơi lửa bắt đầu bốc lên như điên cuồng dưới gió. Anh trèo lên. Lên cao tận cùng.
Tiếng nổ phát ra dữ dội. Kèm theo nó là nóc tòa nhà trung tâm thương mại vỡ toác và sụp xuống.
Ở vị trí chỉ huy, thượng tá không nhìn thấy trung úy trợ lý đâu nữa.
Báo chí đưa tin:
“Vụ cháy nghiêm trọng tòa nhà trung tâm thương mại đã làm thiệt hại hàng trăm tỉ đồng. Hàng chục người bị thương. Năm người mất tích. Các chiến sĩ cứu hỏa thành phố đã dũng cảm quên mình, cứu được hàng trăm người, trong đó có phụ nữ và trẻ em. Trung úy NNA đã anh dũng hy sinh trong khi làm nhiệm vụ…”
*
Khu tập thể chúng tôi vẫn nhìn thấy hai mẹ con cậu bé mỗi sáng và mỗi chiều. Họ cứ như đang ngóng tìm tiếng xe phân khối lớn trở về. Chỉ khác là buổi sáng cũng như buổi chiều không thấy cái váy màu xanh cốm đâu nữa. Chỉ có màu đen u buồn trên mỗi thảm cỏ nơi họ đứng. Đen trên quần áo người góa phụ mặc. Đen trên mái tóc cô không bao giờ buông xõa ra như trước nữa. Cô cứ cột búi lên cao, nghiêm nghị và yên lặng. Thấy bảo cô còn không buồn cả chải tóc, gội đầu. Đôi mắt cô cũng đen thẳm màu hoàng hôn cháy.
Chúng tôi nói với nhau rằng nếu cô cứ khóc đi một chút thì may ra mắt cũng đỡ đen hơn. Và chúng tôi cũng đỡ đau lòng hơn.
Cậu bé có vẻ người lớn hơn mẹ. Cậu đi mua đồ ăn sáng thay mẹ. Thật tội nghiệp, cậu mới chỉ vừa chín tuổi. Cậu bảo ban mẹ như cách bố cậu vẫn bảo ban mẹ cậu ngày trước.
Có lần tôi ngồi bên này bậc cửa chờ mặt trời lên, bắt gặp cậu cũng đang ngồi chờ như thế. Lúc đó trời còn sớm lắm, mặt trời còn ở đâu đó. Thành phố vào những lúc như thế thật trong trẻo. Cậu gật đầu chào tôi rồi bảo:
“Khi bố cháu tan chảy vào giữa tòa nhà trung tâm, cháu nghe tiếng bố gọi cháu và bảo: mặt trời của bố, con ở lại với mẹ nhé. Cháu ở lại và cháu biết mình phải làm thay bố mọi việc”.
Khi mặt trời lên soi tỏ mọi thứ dưới những tia sáng long lanh, cậu bé không biết nước mắt tôi đã kịp khô trên bậc cửa…
- Thái Hà, 20.5.2010 -