Zorba – Con người hoan lạc (Nhã Nam & NXB Hội Nhà văn, 2015) là một tác phẩm kinh điển, lật tẩy chân dung một người đàn ông hết sức vui nhộn và thú vị. Ngòi bút tuôn ra từ cuộc đời sống động và bừng thức của chính tác giả, Nikos Kazantzaki đã miêu tả và triết lý hóa một lối sống bản năng rực rỡ và tươi đẹp.
Nhân vật chính Zorba, một người làm công bình thường, đến khai thác than non trên đảo Crete (Hy Lạp) với người bạn của mình, cũng chính là người kể chuyện. Tác phẩm đi sâu vào tâm đời sống, nơi hai người trở thành bạn bè, người này là “nguyên cớ và kết quả” cho những câu chuyện bắt đầu của người kia.
Tác giả đã bồi đắp thông qua người kể chuyện, để dựng nên một nhân vật xuất sắc, một con người hoan lạc với thế giới đầy màu sắc của riêng mình.
Quái dị hơn, tác giả Nikos Kazantzaki còn để bên cạnh nhân vật Zorba, một chàng trai trẻ đọc sách đến mòn cả hoa tay. Anh chàng luôn đắm đuối với những giấc mơ không có thật. Chỉ thích nghiên cứu những giáo lý, với những khuôn mẫu và định kiến, con mọt sách đó không hào hứng với cuộc sống hiện thực, cho dù “đàn bà đi đầy đường”.
Điều thú vị là, cuối cùng anh chàng đã nhận ra mọi sự đều chán ngắt, trống rỗng và buồn thê thảm với những chỉ dẫn vô định của thứ giáo lý kinh kệ.
Zorba – Con người hoan lạc được coi là một tiểu thuyết của sự sống, với lão nhân vật chính người Hy Lạp, “vừa hừng hực vừa phóng túng, và thô ráp kiểu nông dân”. Nhân vật chính được xem như một trong những sáng tạo đáng nhớ nhất trong văn học.
Tuổi già mà không nhàm chán, buồn tẻ và đau khổ, Zorba sống hoàn toàn bản năng trần thế. Lão lúc nào cũng tràn trề trong tất cả hành động, mạnh mẽ về cả tinh thần và thể xác, hưởng thụ một cách say đắm những gì cuộc sống đã ban tặng cho con người.
Mồ hôi có đổ ra như tắm, lạc cả giọng đi vì công việc đốc thúc công nhân trong hầm mỏ hay pha chút hài hước khi trêu đùa với những tu sĩ ở các tu viện lưng chừng núi, Zorba biết cách làm cho cuộc sống của mình phong phú một cách tuyệt vời qua những câu chuyện thời trai trẻ với những cuộc phiêu lưu bất kể năm tháng và sự hầm hố đi tán tỉnh phụ nữ, giành giật để có cả những pha giường chiếu “nóng đến phỏng tay”.
Hết lòng, hết mình với cuộc sống, hưởng trọn niềm vui, nỗi buồn, những chớp lóe trong cõi nhân gian bất tận. Như những mối tình lúc tan ra rồi tụ lại, không phải trong cuộc đời ai cũng được trải nghiệm. Đời sống giàu có của Zorb, khiến chúng ta rùng mình, thảng thốt và đôi khi thèm muốn đến tan chảy.
Và vì thế Zorba – con người hoan lạc, một tác phẩm kinh điển của Nikos Kazantzaki, được đánh giá chính là một trong những tiểu thuyết ngợi ca cuộc sống lớn nhất của thời đại mới.
Theo Khúc Linh Hương – Thể thao & Văn hóa