Việt An Khương mở đầu tập sách Ngẫm
Mỗi tối, tôi thường ngẫm suy về mọi việc xảy ra vào buổi sáng, nhất là chuyện nào mà mình đã chứng kiến. Ngay lúc ấy, tôi rút ra nhiều bài học quý báu cho bản thân. Sợ quên đi những đạo lý này, tôi quyết định viết ra trước khi đi ngủ. Cũng chính từ đó, bài viết bắt đầu được hình thành dưới dạng các câu chuyện ngắn, khoảng vài trang cho mỗi truyện. Cứ viết và rồi cất đi, khi có thời gian tôi mang chúng ra xem, nhờ vậy tôi đã lưu giữ được những kỉ niệm của tháng ngày nghĩ vơ nghĩ vẩn – Ngẫm.
Ngẫm, chứa đựng nhiều điều, từ các câu chuyện mang tính hiếu kì đến những con người thật trong đời sống hằng ngày. Có lúc trực giác mách bảo cho tôi biết, đôi khi tôi phải suy nghĩ rất nhiều thì mới thông suốt, thấu hiểu. Mỗi bài được ghi chép ở những thời điểm khác nhau, nhưng chúng được tôi diễn lại, ngẫm lại trong một thời gian gần nhất. Dựa vào sự hiểu biết, trên cái nền ảnh cũ, tôi đã tái hiện nội dung, ý nghĩa của mỗi chuyện theo cái nhìn phổ cập, mang tính thời đại. Ngẫm là một bức tranh tổng thể về tâm lý con người và bản chất cuộc sống.
Ngẫm thì sẽ thấy, ngẫm thì sẽ ra, ngẫm thì sẽ rõ. Hi vọng, đến với bạn, Ngẫm sẽ tạo ra nhiều điều mới mẻ, bởi trong đó chứa đựng những ẩn số mà bạn phải tự mình tìm ra.
Tonvinhvanhoadoc.net xin giới thiệu một trong những bài viết của anh trong cuốn sách này.
Bài học từ cây
Nếu chịu khó quan sát những sự vật, hiện tượng xung quanh, chúng ta sẽ rút ra nhiều bài học, đạo lý trong cuộc sống. Khi đặt lăng kính để quan sát thế giới, bạn có biết tôi đã nhận thấy điều gì không? Nhìn vào sự sinh trưởng của cây, tôi tìm hiểu những yếu tố nào giúp cho cây có thể tăng trưởng và phát triển. Từ đó, tôi liên tưởng đến các nhân tố tác động nên sự trưởng thành của một con người.
Đầu tiên là hạt giống. Người trồng cây bao giờ cũng muốn mình có những hạt giống tốt để gieo trồng. Cây có nhiều loại, xuất xứ từ nhiều nơi khác nhau, cho nên việc chọn ra hạt giống tốt để gieo trồng là điều không dễ dàng. Người trồng cây phải biết lựa chọn hạt giống sao cho phù hợp với khí hậu, thời tiết, mùa vụ, đất vườn, nơi trồng. Sau đó, cày xới đất cho thật tơi xốp, trộn thêm phân bón vào, gieo hạt, tưới nước và chờ đợi hạt nảy mầm.
Cũng vậy, trong các cảnh giới, được tái sinh làm người là một phước báu, là một niềm hạnh phúc. Bởi con người thuộc loài động vật bậc cao, biết suy nghĩ, biết yêu thương. Hay nói cách khác, con người là chúng sinh có tình thức, là sự kết hợp giữa vật chất và tinh thần. Đặc biệt, con người luôn có ước mơ, hoài bão để mỗi ngày hoàn thiện bản thân và hướng đến một tương lai tươi đẹp.
Thứ hai là đất. Đất đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc trồng trọt. Hạt giống dù tốt đến mấy mà không gặp loại đất phù sa, màu mỡ thì cũng khó giúp cây nảy mầm, sinh trưởng và phát triển được. Ban đầu, hạt giống nảy mầm lên cây, cây có một lá mầm, rồi đến hai lá mầm, ba lá mầm… Cứ thế, cây càng ngày càng cao, cành lá trở nên sum suê và tươi tốt.
Tâm là nơi sâu kín, chứa đựng biết bao công hạnh cao đẹp. Loại đất phù sa ở trên được ví cho tâm: nhẫn nhục, khiêm hạ, v.v…
Nhẫn nhục là sự đối mặt với những khó khăn, nghịch cảnh mà không sinh tâm bực tức, khó chịu, biết chấp nhận những gì đang diễn ra, chứ không phải như “nhẫn thì nhục” hay “nhẫn thì bị đục”. Nhẫn phải xuất phát từ bên trong thì mới gọi là nhẫn, vì nhẫn như thế mới có sức mạnh để yêu thương và tha thứ cho người khác.
Giáo sư Trần Lê Nhân có câu:
Có khi nhẫn để yêu thương
Có khi nhẫn để liệu đường lo toan
Có khi nhẫn để vẹn toàn
Có khi nhẫn để khỏi tàn hại nhau.
Bên cạnh sự nhẫn nhục thì đức tính khiêm hạ cũng là mảnh đất tâm vô cùng màu mỡ. Người khiêm hạ luôn tôn trọng chính mình trong yên lặng tỉnh giác; biết tôn trọng kẻ dưới, cung kính người trên; biết hạ mình xuống để không làm khổ mình, khổ người. Người biết sống với đức khiêm hạ luôn mong muốn mọi người được vui vẻ, hạnh phúc. Vì vậy, họ sẵn sàng trao yêu thương đến với tất cả mọi người, khi đó tâm họ cũng được thanh thản, an lạc.
Thứ ba là ánh sáng. Nếu không có ánh sáng thì cây sẽ không thể nào quang hợp được, cũng như không tự tạo ra hợp chất hữu cơ để nuôi dưỡng cây. Đối với con người, ánh sáng chỉ ra sự hiểu biết. Chẳng phải chúng ta đang học hỏi không ngừng đó sao? Không những học trên lý thuyết sách vở mà còn học cả trong ứng dụng thực hành của đời sống thường ngày. Nếu không có hiểu biết thì làm sao con người có thể đón nhận tinh hoa của thế giới, theo kịp sự phát triển của thời đại.
Thứ tư là không khí. Cây thuộc loại thực vật, hấp thụ khí ôxy và thải ra khí cacbonic. Tuy nhiên, với điều kiện ánh sáng mặt trời, cây mới có khả năng quang hợp, cho nên vào ban ngày thì cây hấp thụ khí cacbonic, thải ra khí ôxy và ngược lại. Sự trao đổi khí ở cây là một quá trình hết sức tự nhiên, nó giúp cây sinh trưởng và phát triển.
Nếu cây cần không khí thì con người cần học hỏi, phát huy những đức tính tốt đẹp.
Trong “We Choice Awards”, một chương trình được tổ chức nhằm tôn vinh những người truyền cảm hứng sống cho cộng đồng, mỗi nhân vật có xuất phát điểm không ai giống ai, khác nhau về hoàn cảnh, nghề nghiệp, ước mơ, nhưng có một điểm chung là họ luôn nỗ lực, phấn đấu không ngừng vì mục tiêu, lý tưởng; dám đương đầu với mọi khó khăn, thử thách trong môi trường khắc nghiệt ngoài kia của xã hội để vươn lên sống tốt và thành công.
Nhà khoa học Thomas Edison có câu: “Genius is one percent inspiration, ninety-nine percent perspiration”. Nghĩa là, thiên tài là một phần trăm cảm hứng, chín mươi chín phần trăm mồ hôi. Lời nói của ông ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều người, làm động lực quý báu nhằm khuyến khích tinh thần “dám ước mơ, dám thực hiện”. Do đó, chúng ta cần mơ ước nhưng phải theo đuổi tới cùng. Đây là cách hấp thụ chính nghĩa và sự trưởng thành đúng chất.
Thứ năm là nước. Chẳng những cây mà mọi loài đều cần đến nước để sinh tồn và phát triển. Giả định một ngày không có nước thì thế giới này sẽ như thế nào? Ở đâu không có nước, ở đó không có sự sống, nó có thể là sa mạc cát – nóng bức và khô khan.
Nước đóng vai trò trọng yếu trong hầu hết các chức năng của cơ thể con người, nước chiếm từ năm mươi phần trăm đến bảy mươi phần trăm trọng lượng của cơ thể, nó giúp thân thể của chúng ta được duy trì sự sống qua một thể trạng vật lý. Ở đây, nước tượng trưng cho “lòng yêu thương”, một phẩm chất tốt đẹp, cao thượng của con người. Người có lòng yêu thương là người có hiểu biết, vì vậy họ luôn hạnh phúc. Ở đâu có tình thương thì nơi ấy sẽ có hòa bình và an lạc. Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã đưa triết lý này vào trong một sáng tác của ông, qua ca khúc Để gió cuốn đi: “Sống trong đời sống, cần có một tấm lòng. Để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi”. Điều đó thật sự là tuyệt vời! Nếu sống trong đời mà ai ai cũng biết yêu thương, quý trọng lẫn nhau, thế giới ắt hẳn sẽ ngập tràn niềm vui.
Thứ sáu là sự chăm sóc. Thiếu yếu tố quan tâm, cây trở nên còi cọc, chậm phát triển và chết dần theo ngày tháng. Nếu không nỗ lực, cố gắng thì con người chẳng thể nào đạt được bất cứ điều gì mà mình mong muốn. Lặng nhìn cuộc sống, thắp sáng bằng những ước mơ tốt đẹp, kiên trì thực hiện, khi đó thành công mới đến với chúng ta.
Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, chúng ta cứ cho là huyền bí nhưng thực tế thì nó vô cùng đơn giản. Nếu chịu khó để ý, mỗi người sẽ nhận ra nhiều bài học bổ ích. Việc quan sát đóng vai trò hết sức cần thiết, nó giúp cho bản thân ngày càng hoàn thiện và khôn lớn hơn.
Hồng Nhung đăng bài