Lê Bá Thự
Tôi và làng tôi – Hồi ức tuổi thơ (sắp xuất bản)
Sau nhiều ngày nắng hạn, đất khô, lá héo, người khó chịu, bỗng trời nổi cơn giông, gió giật mạnh, sấm chớp ùng oàng, bầu trời rách tươm bởi những tia chớp xanh ngoằn ngoèo loé sáng. Bất thình lình một tiếng nổ inh tai nhức óc vang lên, như bom tấn. Dám chắc sét đã đánh gục một cây to nào đó trong làng tôi. Tôi tái mét mặt, chỉ sợ cây dừa vô tội cao ngút trước sân nhà mình cũng bị Ông Trời trừng phạt. Mưa bắt đầu rơi lộp độp trên các mái nhà, các sân phơi, các tàu lá và phiến lá. Ngay sau đó cả làng tôi chìm đắm trong trận mưa đầu mùa, hay còn gọi là trận mưa vào hạ. Mưa xối xả, mưa như trút nước, mưa rào tháo cống. Tôi thích thú lao ra sân tắm mưa, tắm truồng, tắm như thế nó mới sướng. Tôi đứng giữa sân, đắm mình trong mưa, nước mưa rơi xối xả xuống đầu tôi, tóc tôi ướt sũng, nước mưa chảy ròng ròng xuống hai má tôi. Tôi vuốt mặt không kịp. Tôi ngửa mặt lên trời, cho nước mưa rơi thẳng vào mặt tôi, để tôi được cảm nhận tới cùng cái sự sung sướng của tắm mưa. Chưa hết, tôi nằm sấp xuống sân gạch, cho nước mưa tưới khắp tấm lưng trần của tôi, rồi tôi lật ngửa người, cho mưa rơi kêu lộp bộp trên bụng tôi, để tôi được hả lòng hả dạ, rằng mình đang “no mưa”. Tiếp nữa, tôi chạy ra phía cuối sân, nút chặt cống thoát nước lại. Chừng năm phút sau, Ông Trời ban cho tôi một bể bơi nước mưa miễn phí. Dẫu nước bể bơi này chỉ ngập đến đầu gối của tôi, nhưng cũng đủ cho tôi ngụp, lặn, bơi sấp, bơi ngửa bên trên cái nền gạch vốn chỉ là cái sân phơi thóc thường ngày. Tôi sảng khoái, tôi khoái chí, tôi sung sướng, tôi la, tôi hét om sòm dưới làn mưa đầu mùa mát rượi đang bao phủ làng tôi. Đây là những phút thăng hoa tột đỉnh của tuổi thơ tôi, khi tôi và thiên nhiên, tôi và trời đất hoà quện, quấn quýt nhau. Nước mưa chảy tràn trề, lênh láng, ngập làng xóm, ruộng vườn. Khí trời trở nên mát mẻ, người vật tươi tỉnh hẳn ra, thèm muốn nhiều hơn thường ngày. Chúng tôi vẫn gọi trận mưa đầu mùa là “trận mưa ếch”. Chỉ độ nửa giờ đồng hồ sau trận mưa “lộc trời” này, khắp làng tôi, trong vườn, ngoài ruộng, vang vọng tiếng uôm, tiếng ộp, đó là dàn đồng ca của ếch đực gọi bạn tình. Đó cũng là tín hiệu bảo tôi, hãy đi man ếch, nghĩa là soi đuốc để tìm và bắt ếch (“man ếch” là ngôn ngữ làng tôi, nhiều địa phương người ta gọi là “soi ếch”).
Tôi nhanh nhẩu đeo chiếc giỏ tre vào hông mình, đốt bó đuốc làm bằng nứa và tre khô đã dựng sẵn ở góc bếp từ lâu (hồi đó ở làng tôi chưa có đèn pin). Và tôi nhằm những thửa ruộng, nơi vang vọng tiếng ếch đực gọi bạn tình, đi tới. Tôi soi đuốc, quan sát, và tôi lần lượt bắt gặp các đôi ếch đang ôm nhau giao phối tại các vũng nước mưa ngoài ruộng. Tôi chỉ việc vung tay chộp lấy những đôi ếch đang say tình, đang trong cơn cực khoái, chẳng còn biết trời đất là gì, rồi cho chúng vào giỏ một cách ngon lành. Thông thường, khi ếch cái “đồng ý” làm bạn tình của ếch đực, thì ếch cái cõng ếch đực trên lưng, ếch đực ôm ngang lưng ếch cái, chúng tìm đến vũng nước gần nhất để giao phối. Ếch cái đẻ trứng đến đâu, ếch đực trên lưng ếch cái tưới tinh trùng đến đó. Gọi là thụ tinh ngoài cơ thể. Trứng ếch tập trung thành từng đám trong chất nhầy nổi trên mặt nước, để rồi sau đó nở thành nòng nọc và sau chót thành ếch con. Loài ếch có “phẩm chất” rất đáng nể, đó là, khi đã là bạn tình của nhau thì quyết không rời bỏ nhau. Ngay cả khi phát hiện thấy tôi, con ếch cái vẫn cố sức cõng bạn tình, con ếch đực, trên lưng mình và cùng nhau chạy trốn. Chúng sống chết có nhau, không có chuyện mạnh ai nấy chạy. Bây giờ mường tượng lại, tôi thấy hồi đó mình quả là dã man, tàn ác, nỡ lòng phá hoại cuộc tình đang đỉnh điểm của những đôi “tình nhân ếch” trong đêm hè mát mẻ đầy lãng mạn, những đôi ếch vô tội và vô hại. Nhưng còn biết làm sao, ở thời mà miếng ăn là câu thúc hàng ngày. Người ta nói “trăm bó đuốc cũng bắt được con ếch”, nhưng với tôi, trong cái đêm mưa đầu mùa, thiên thời địa lợi như vừa kể, chỉ cần một bó đuốc thôi là tôi đã bắt được vài chục con ếch. Đó là chuyện bình thường thời trước, còn bây giờ có nằm mơ cũng không thể có đươc, vì còn đâu những con ếch tự nhiên trong môi trường độc hại toàn là thuốc trừ sâu và hóa chất. Thịt ếch đồng, nghĩa là thịt ếch tự nhiên, không phải ếch nuôi, thơm ngon và bổ dưỡng như thế nào thì chắc tôi khỏi kể các bạn cũng biết. Nhất là món ếch xào sả ớt, hoặc ếch om chuối đậu. Riêng món tù và ếch xào măng thì dân nhậu nào chả bảo, đó là món khoái khẩu hàng đầu, nếu không muốn nói là độc nhất vô nhị.
LBT.