Thành cổ Intramuros – một thoáng châu Âu trên đất Á

“Thành phố của các nhà thờ”

Bước ra khỏi chiếc taxi cà tàng vừa phóng như bay trên đường phố đông nghịt xe cộ của Manila (Philippines), chúng tôi đặt chân lên vỉa hè lát đá xám của khu thành cổ Intramuros nổi tiếng và ngơ ngẩn thấy mình như lạc vào một thế giới khác. Bởi Intramuros quá khác với Manila. Không một tấm rào chắn, nhưng quảng trường trước nhà thờ Manila ở Intramuros giống như một lằn ranh phân định hai thế giới khác hẳn. Ngoài kia, con đường chính vẫn nườm nượp xe cộ, đủ loại ô tô, xe buýt, jeepney (xe lam)… phóng bạt mạng, chen lấn giành đường. Trong này, chỉ ngoặt qua một góc phố nhỏ, là thành cổ Intramuros yên tĩnh, cổ kính với những con đường hẹp trải nhựa hoặc lát đá, dẫn tới những nhà thờ uy nghiêm, những dinh thự cổ kính và một pháo đài mang đậm dấu ấn kiến trúc Tây Ban Nha.

Intramuros theo tiếng Philippines có nghĩa là “bên trong tường thành”. Khu thành cổ xây bên cửa sông Pasig gần cảng Manila này do người Tây Ban Nha xây dựng từ năm 1571, ban đầu làm toàn bằng gỗ. Tới năm 1590, Tổng đốc Manila là Santiago de Vera đã cho xây lại khu tường thành bằng đá. Bức tường thành sừng sững cao hơn 6m, dài gần 4,5km bao quanh một quần thể kiến trúc độc đáo gồm dinh thự tổng đốc, nhà làm việc, trường học, pháo đài và nhà thờ.

Quảng trường nhà thờ Manila ở Intramuros

Bên trong khu thành cổ xưa kia có tới 8 nhà thờ, khiến Intramuros còn được gọi là “thành phố của các nhà thờ”. Nhưng nay chỉ còn lại 2 nhà thờ giữ được nguyên vẹn là nhà thờ San Agustin cổ kính và lâu đời nhất hoàn thành năm 1607, trải qua 7 vụ động đất cũng như các trận chiến vẫn đứng uy nghi kề bên nhà thờ Manila ngay góc phố chính của Intramuros.

Lối xưa xe ngựa

Chỉ hai nhà thờ với những mái vòm và tháp chuông sừng sững in bóng trên nền trời xanh đã đủ biến góc phố nhỏ trở nên nguy nga, cổ kính. Những chiếc ô tô vừa bấm còi inh ỏi ngoài đường phố Manila giờ im lặng nối đuôi cỗ xe ngựa thong thả từng bước dọc con phố hẹp bên hông nhà thờ cổ. Những chiếc taxi vừa lạng lách giành đường nay chậm rãi chạy cạnh những chiếc xe đạp ba bánh pedicap sơn xanh đỏ long nhong qua các phố nhỏ đón khách.

Trong khung cảnh cổ kính tĩnh lặng ấy, thứ cuốn hút chúng tôi nhất cũng là thứ gây ồn ào nhất, đó là những cỗ xe ngựa không ngừng gõ móng lọc cọc trên con đường lát đá. Trong khu Intramuros có ba phương tiện đi lại chính cho khách du lịch, là taxi, pedicap và xe ngựa. Pedicap rẻ nhất, nhưng có vẻ hơi lúi xùi, thích hợp cho những buổi lê la chợ búa vỉa hè hơn. Taxi tương đối rẻ, nhưng quá bình thường và quen thuộc, ở đâu cũng có. Xe ngựa – gọi là calesa – đắt nhất.

Những cỗ xe ngựa đầu tiên đi lại trên đường phố Manila có từ thế kỷ XVIII. Đến nay, những cỗ xe ngựa vẫn đứng chờ khách quanh pháo đài Santiago hoặc bên hông nhà thờ Manila ở Intramuros và lọc cọc gõ móng trên con đường chạy dọc vịnh Manila. Biết là đắt, nhưng chúng tôi vẫn nghiến răng chọn xe ngựa. Bởi đi thăm thú một nơi sang trọng, “quý tộc” như Intramuros, thì cũng phải ngồi trên một cỗ xe ngựa cầu kỳ như dành cho hoàng tử, công chúa xứ Tây Ban Nha mới xứng.

Lắc lư trên cỗ xe cao ngất nghểu, chúng tôi đi lòng vòng quanh bức tường thành xám xịt bằng đá bao quanh Intramuros, men theo những nhà thờ, những dinh thự cổ, ghé ngang pháo đài Santiago. Nhiều lúc lơ đãng, chỉ còn nghe tiếng vó ngựa lọc cọc gõ móng trên nền đường lát đá xám khấp khểnh, tưởng như mình đang lạc trong một khu phố cổ giữa Madrid ở Tây Ban Nha. Cái cảm giác thú vị ấy, nếu ngồi taxi phóng vèo vèo hay chui trong một chiếc pedicap thấp tè cọc cạch bò qua những dãy phố hẹp, sẽ chẳng thể nào có được. Tiếng vó ngựa lọc cọc, lọc cọc cứ vang lên dưới những mái vòm nhà thờ nguy nga, len lỏi bên những tòa nhà kiểu Tây Ban Nha với những ban công gỗ duyên dáng, vượt ra ngoài những bức tường thành, kể lại cho chúng tôi nghe câu chuyện về thời huy hoàng của tòa thành Intramuros cổ xưa…