Mấy năm nay, văn học trẻ quan tâm nhiều hơn đến đại cuộc. Rằm tháng Giêng-Xuân Quý Tỵ, sân thơ trẻ của Ngày thơ Việt Nam có chủ đề là “Tuổi trẻ với Tổ quốc”. Nguyên Tiêu Giáp Ngọ này, vẫn là Tổ quốc nhưng được cụ thể hóa bằng những địa danh thiêng liêng luôn gắn liền với tâm thức của dân tộc Việt hôm nay: “Từ Điện Biên đến Trường Sa”.
Thực ra theo dõi sáng tác của các tác giả trẻ thời gian qua, có thể nhận thấy một điều đáng mừng là trong nhiều sáng tác của mình, họ đã có ý thức hướng đến những điều lớn lao cho đất nước, cho dân tộc trước những vận hội, những biến cố có thể xảy đến của thời cuộc.
Tất nhiên không phải cứ phải lấy Điện Biên, Trường Sa, Hoàng Sa,…làm đề tài mới là hướng về đất nước mình. Thì đấy! Nhiều nhà văn, nhà thơ đang miệt mài lăn lộn đến từng ngóc ngách của đời sống xã hội để mà viết về tất thảy mọi chuyện. Không thể nói họ không quan tâm đến Tổ quốc khi không (hoặc chưa) nhắc đến những chủ đề như chủ quyền của quốc gia, dân tộc. Họ viết về những cái xấu xa; những cuộc đấu gay cấn, giằng co giữa cái tốt và cái xấu-ấy là họ góp phần thanh lọc cơ thể của xã hội, góp phần làm cho Tổ quốc mình tươi đẹp hơn vậy. Thiết nghĩ như thế trách nhiệm công dân của nhà văn đã được thực thi. Vấn đề ở chỗ cần viết cho chân thực, viết cho hấp dẫn, và những trang viết của mình đủ sức đến được với độc giả, đọng trong lòng độc giả chút ít giữa thời buổi còn quá nhiều thứ cần quan tâm hơn văn chương như hiện nay.
Nhắc đến mùa xuân là người ta nghĩ ngay đến người trẻ. Sự tươi mới và sáng tạo làm nên bản sắc của người trẻ. Phải làm sao để mỗi trang viết của mình luôn tươi mới là nỗi niềm đau đáu của biết bao cây bút trẻ trên mọi miền đất nước. Và điều đó đòi hỏi chúng ta phải biết hy sinh nhiều thứ để có thể đầu tư sự sáng tạo vào mảnh đất của văn chương. Với tư cách là một người viết trẻ, cá nhân tôi khâm phục các nhà văn tiền bối đã dành trọn cuộc đời mình viết nên những tác phẩm giá trị cho nền văn học nước nhà. Và lại càng trân trọng sự dấn thân của những người trẻ trong thời đại kim tiền hôm nay trên địa hạt văn chương vốn nhọc nhằn mà hiếm khi thu được hoa thơm, quả ngọt.
Năm Quý Tỵ khép lại. Trong danh sách các tân hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam kết nạp thời điểm cuối năm 2013 có nhiều tác giả trẻ tiêu biểu: Bình Nguyên Trang, Nguyễn Quang Hưng, Mai Phương, Lưu Ly, Tống Ngọc Hân,…thể hiện sự ghi nhận của tổ chức văn chương uy tín bậc nhất nước nhà đối với đội ngũ những người viết trẻ hôm nay. Nhưng dầu sao, nhìn sang bạn văn cùng trang lứa của nước khác để thấy lớp trẻ chúng ta cũng còn khiêm tốn lắm các bạn nhỉ. Ở ngay bên Tàu, mấy cây bút 8x đã làm mưa, làm gió văn đàn, trở thành triệu phú nhờ bán sách: Quách Kính Minh, Trương Duyệt Nhiên, Hàn Tái,… Tất nhiên, so sánh với họ thì khập khiễng quá. Người ta là đất nước tỷ sáu dân, quê hương của ông Mạc Ngôn vừa “rinh” Nobel về văn học. Thôi cứ nhìn về nước mình đã, cũng lại thấy khoảng trống mênh mông mà thế hệ các nhà văn, nhà thơ thời chống Mỹ trở về trước để lại. Lấp đầy khoảng trống ấy đã là một sứ mệnh rất nặng nề của những người viết trẻ chúng ta.
Từ chuyện khai bút đầu xuân rồi lại lan man sang nghiệp viết lách của mình, rồi lại ngẫm về các bạn viết trẻ khác. Xem ra đầu xuân say sưa nhiều chuyện mất rồi. Nhưng thôi, năm nay Giáp Ngọ, chắc chắn sẽ có nhiều hy vọng cho bọn mình, các bạn viết trẻ ạ. Tôi cứ có dự cảm rằng, mình sẽ làm được một cái gì đó kể từ lúc mở laptop gõ những dòng đầu tiên chào năm mới. Và cũng tin là sẽ có một năm thành công của văn học trẻ. Vì hai lý do: Thứ nhất, theo tử vi, Ngựa là con giáp thứ 7 trong 12 con Giáp, biểu tượng cho sức mạnh, quyền lực độc lập; được xem con vật tượng trưng cho sự thành công, mang trong mình ngọn lửa bùng cháy, sinh ra khí dương. Và điều đó tương đồng với sức bật chỉ có ở lớp trẻ. Thứ hai, năm nay kinh tế dự báo tiếp tục khó khăn, đời sống xã hội tiếp tục chật vật. Mà điều đó thì tuy khiến cho các nhà hoạch định kinh tế, các nhà doanh nghiệp đau đầu nhưng có thể lại khiến cho cuộc sống lãng mạn hơn, và văn chương có cơ hội phát triển…
Chờ một năm mới “mã đáo thành công” cho những dự án văn chương của các cây bút trẻ…
Văn nghệ Trẻ