Tiểu thuyết của tác giả Jacques Danois dành cho những người lính tình nguyện Việt Nam sự trân trọng trong cuộc chiến chống nạn diệt chủng Khmer Đỏ.
Tiểu thuyết Trở lại với đời của tác giả Jacques Danois, xuất bản tiếng Việt lần đầu năm 1988, được Nhà xuất bản Kim Đồng làm mới và phát hành cuối tháng 4 này.
Tác phẩm lấy bối cảnh Aranyaprathet – một thị trấn nhỏ nằm ở biên giới Thái Lan và Campuchia. Tác giả kể câu chuyện về sự sắp đặt kỳ lạ của định mệnh. Những con người tưởng chừng chẳng có chút can hệ gì với nhau lại vô tình gặp nhau ở cái thị trấn nhỏ nghèo nàn giáp biên giới. Có những người trong số họ ngộ ra chân lý của cuộc sống để tìm đường trở lại với cuộc đời.
Sách “Trở lại với đời”.
Đó là ông bác sĩ già người Bắc Âu chọn mảnh đất trên đỉnh núi này để chữa bệnh làm phúc. Tiền công chính là nụ cười của những đứa trẻ được ông cứu sống. Trong ngôi nhà nhỏ heo hút của ông có Tuy – một cô gái Thái có nụ cười hiền hậu. Cô rời bỏ gia đình ngay trong lễ cưới truyền thống, một mình leo dốc lên đây sống với ông. Tuy vừa là y tá, vừa là người bầu bạn để ông bớt cô đơn.
Trên đỉnh núi ấy, vị bác sĩ già gặp những con người mà ông cảm phục. Đó là Trần – một người lính quân tình nguyện Việt Nam sang Campuchia để giúp nước bạn loại trừ quân diệt chủng Pol Pot. Trên đường mang những người đồng đội kém may mắn đang lên cơn sốt rét tới chỗ bác sĩ, Trần còn giúp đỡ những người anh vô tình gặp, kể cả những kẻ thù của anh.
Đó là Mít Rết – một tên lính của bọn Khmer Đỏ. Hắn tưởng rằng, là một phần trong bộ máy tàn sát ghê rợn, hắn sẽ có tiền tài, địa vị. Đó là Tom Snaider – một phóng viên kỳ cựu người Mỹ, kẻ dùng ngòi bút của mình viết nên những thông tin sai sự thật. Đó là Peng – anh trai của Tuy – luôn bị ám ảnh bởi “sức mạnh thần thánh” từ những đồng USD của người Mỹ.
Qua cuốn sách, tác giả Jacques Danois dành tất cả lòng kính trọng và thán phục cho người chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Họ đã rời gia đình, quê hương để sang dải đất rừng này giúp người Campuchia khỏi nạn diệt chủng Khmer Đỏ. Tác giả còn có những trang viết hay về con người Hà Nội, về nét đẹp cổ truyền Việt Nam.
Trở lại với đời có tên nguyên tác La Terre Gourmande (Dải đất háu ăn). Trong đó, câu chuyện được xây dựng nên từ trí tưởng tượng của tác giả đan xen với hiện thực từ cuộc sống nhằm tạo nên các nhân vật bán hư cấu. Từ đầu đến cuối tiểu thuyết, Jacques Danois chỉ dùng ngôi kể thứ ba. Cuốn sách có tiết tấu nhanh và tạo được góc nhìn đa chiều về các sự kiện.
Jacques Danois tên thật là Jacques Maricq. Ông khởi nghiệp là diễn viên kịch và gặt hái khá nhiều thành công. Năm 1960, Jacques Danois từ giã ánh đèn sân khấu, vào làm việc cho Đài Phát thanh – Truyền hình Luxembourg (RTL). Ông giữ nhiệm vụ phóng viên chiến tranh cho RTL tại Algérie, Congo và nhiều nước khác ở châu Phi trước khi sang Việt Nam.
Từ những năm 1960, Jacques Danois trở thành đặc phái viên của RTL tại Việt Nam trong một thời gian dài. Ông đã làm nhiều phóng sự tại chỗ về cuộc chiến tranh Việt Nam nhằm bóc trần mưu đồ của Mỹ. Tác giả khâm phục chủ nghĩa anh hùng cách mạng và cuộc chiến đấu vì tự do của nhân dân Việt Nam. Từ năm 1970, ông chuyển sang làm việc cho UNICEF, giữ trách nhiệm Giám đốc Thông tin và Đối ngoại của UNICEF tại New York (Mỹ), các khu vực Đông Nam Á, Tây và Trung Phi.
Song song với việc viết báo, Jacques Danois còn viết văn, làm thơ và viết kịch bản sân khấu. Ông nhận được nhiều giải thưởng, trong đó có Giải thưởng lớn về Văn học tiếng Pháp của viện Hàn lâm Hoàng gia Bỉ.
Theo Quỳnh Anh