Buổi trưa, trời vừa chớm hạ, nhưng nắng đầu mùa nên có cảm giác nóng hơn. Chắc là ảnh hưởng bởi El Nino nên nắng nóng cứ lan dần trên mặt đất, căn nhà nhỏ yêu thương nơi tôi sống cũng không nằm ngoài vòng cương tỏa của thời tiết khắc nghiệt…
Vừa đẩy xe vào khép cổng lại, con trai tôi đã í ới gọi mời ăn cơm! Nghe con gọi, lòng tôi như dịu lại sau cả một quãng đường trưa dài trải nắng. Ngồi xuống mâm, vài món đã bày biện sẵn bên cạnh nồi cơm tỏa hơi như khói, tôi ấn tượng vô cùng với bát canh rau thập cẩm đủ loại, còn gọi là rau tập tàng như sam đất, dền cơm, tàu bay, mồng tơi, vài ngọn lang, lá lốt… mẹ vừa hái trên các chậu cây cảnh ở góc sân vườn sáng nay. Bát cà pháo trắng muốt mẹ muối từ trước Tết để dành dùng sau Tết thật bắt mắt, nhìn vào ngon đến lạ. Đi làm về với cái bụng rỗng trước mâm cơm, và bát canh rau xanh mướt mắt, hợp khẩu vị, tôi ăn liền mấy bát rồi đứng dậy với một tâm trạng như chưa thấy ăn món gì ngon hơn. Cũng lúc này mới ngẫm thấy sự chuẩn bị tỉ mẩn của mẹ quanh những chậu cây cảnh góc sân.
Trước Tết, khi những ngọn gió hanh hao thổi nhẹ, buổi sáng được nghỉ đầu tiên, tôi dọn quanh nhà rồi chăm sóc mấy cây cảnh trước sân. Định bụng nhổ sạch những rau dại mọc lên vì cứ để quanh năm hết lứa này mọc, tươi tốt, lụi tàn lại có hạt của nó mọc lên kế tiếp thì mẹ bảo, nhà mình đất chật không có vườn, chỉ vài gốc cây cảnh để ở góc sân là còn có ít đất, trên mỗi chậu ấy thường có những cây rau dại có thể ăn được. Đừng nhổ bỏ đi mà phí, nên vun xới cho rau tốt, mua thêm hạt mà gieo vào hộp xốp, xô, thùng… sẽ có rau sạch để ăn hằng ngày.
Thì ra, hằng ngày quanh quẩn vào ra trông cháu, bà thấy những chậu cây cảnh mọc xen rất nhiều rau dại có thể ăn được, tuy không nhiều nhưng thi thoảng bà lại hái mang vào nấu canh. Bà thường nghĩ xa xăm về đồng ruộng nơi quê nhà, nơi ấy có bãi bồi ven sông, phù sa đỏ, mỗi năm vài trận lụt, phù sa xuống nhiều, thả hạt giống xuống với rau dại tự mọc, sẽ tha hồ có rau ăn, rồi mùa nào thức ấy không cần phải mua ở chợ. Giờ ở cùng con cháu, bà quý từng ngọn rau dại khi thấy nó lên mơn mởn quanh những chậu cây cảnh.
Trong cái thú của người chơi cây cảnh hôm nay, cây, chậu cảnh cũng có nhiều loại, nhưng trên những chậu cảnh có mọc xen rau dại thì cứ để vậy, biết đâu có rất nhiều người thích ăn. Hiện nay, đất đai ngày càng chật chội, không ít nhà đã đem rau trồng vào các chậu cây cảnh, rau trồng trong hộp xốp. Nhà ở phố, người ta còn tận dụng lan can, những xô, thùng, chậu hỏng, tận dụng cả những thùng xốp để trồng rau sạch. Bạn đã bao giờ thử chưa? Hãy thử một lần, trong mùa nắng nóng, đến bữa có bát canh rau tập tàng với cà pháo muối giòn… Khi ấy, bạn sẽ thấy thú vị khi nhận ra quanh nhà mình có những món rau ngon đến thế!
Nguồn QĐND