HIÊN NGỌC (tổng hợp)
Năm 2017 ngoài những tên tuổi quen thuộc gắn với những sự kiện văn học tầm cỡ thế giới, thì năm nay cũng xuất hiện nhiều cây viết trẻ nhưng đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Đây cũng là năm văn học nước ngoài có nhiều hoạt động, nhiều sự kiện đáng chú ý.
1. Nobel Văn học trao cho nhà văn Anh, gốc Nhật Kazuo Ishiguro
Với cuốn The Remains of the Day – một “kiệt tác văn chương thực sự”, Kazuo Ishiguro là một lựa chọn cẩn thận, kĩ càng, không gây thất vọng. Văn chương của tác giả 62 tuổi Kazuo Ishiguro có tính toàn mỹ, là sự kết hợp của những tên tuổi lớn Jane Austen, Franz Kafka và Marcel Proust. Sara Danius – Thư ký Viện Hàn lâm Thụy Điển cho rằng: “Bằng những cảm xúc dạt dào, văn chương của Kazuo Ishiguro đánh thức những góc tối tăm, thầm kín trong tâm hồn chúng ta trong mối liên hệ với thế giới”.
2. Stephen Sondheim đoạt giải PEN của Mĩ
Tác giả Stephen Sondheim (86 tuổi)
Những tác phẩm nổi tiếng của Stephen Sondheim như West Side Story, Sweeney Todd vàCompany đều đề cập đến ý nghĩa của việc sống, sống một cách đạo đức và không bao giờ cảm thấy vội vàng, cấp bách, đặc biệt ông đào sâu vào thân phận con người.
Ông từng nhận 01 giải Tony – giải thưởng đặc biệt cho các nhà soạn nhạc, 01 giải Oscar, 01 giải Pulitzer, 08 giải Grammy và giải thưởng Laurence Olivier. Năm 2015, Stephen Sondheim cũng vinh dự nhận Huân chương tự do của Tổng thống Barack Obama trao tặng.
3. Nhà văn Eric Vuillard giành Giải Goncourt 2017 cho tiểu thuyết L’ordre du jour
“Tác phẩm văn xuôi xuất sắc nhất trong năm” L’ordre du jour được nhà xuất bản Actes Sud cho ra mắt hồi tháng 5 đã trở thành một trong những tiểu thuyết bán chạy nhất tại Pháp trong năm với doanh số lên tới gần 25.000 bản.
Ngoài giải thưởng dành cho tiểu thuyết vào tháng 11 hàng năm mang ý nghĩa tượng trưng, Giải Goncourt còn được trao cho 4 hạng mục khác từ tháng 6: Giải Goncourt cho tiểu thuyết đầu tay của Maryam Madjidi với tiểu thuyết Marx et la poupée (tạm dịch: Marx và con búp bê); Giải Goncourt cho thơ vinh danh nhà thơ lão làng Franck Venaille; Giải Goncourt cho truyện ngắn được trao cho ca sĩ Raphaël Haroche với tập truyện ngắn Retourner à la mer (tạm dịch: Trở về với biển).
4. Nhà văn người Mỹ giành giải Man Booker 2017
George Saunders và cuốn sách đoạt giải
Lincoln in the Bardo (tạm dịch: Lincoln ở Bardo) được hội đồng đánh giá là tác phẩm “độc đáo” và “phi thường”. Tác phẩm dựa trên một câu chuyện có thật vào một đêm năm 1862, khi Abraham Lincoln chôn đứa con trai 11 tuổi – Willie tại nghĩa trang Washington. Người cha đã tưởng tượng cậu bé bị lạc trong giai đoạn Bardo (thuật ngữ của Phật giáo Tây Tạng) – một giai đoạn diễn ra trong vòng 49 ngày sau khi một người vừa qua đời. Trong giai đoạn này, họ sẽ phải trải qua vô số trải nghiệm hãi hùng khác nhau. Trong buổi lễ công bố giải thưởng, nhà văn George Saundersbày tỏ: “Đây là niềm vinh dự lớn, tôi hi vọng nó sẽ sống với phần còn lại trong công việc và cho đến cuối đời tôi”.
Man Booker quốc tế thuộc về tác giả David Grossman: Cuốn sách A Horse Walks into a Bar (tạm dịch: Con ngựa đi vào quán rượu) đã giành giải thưởng Man Booker quốc tế cho các tác phẩm viết bằng tiếng nước ngoài và được dịch sang tiếng Anh trên lãnh thổ Anh. Tác giả và dịch giả người Anh Jessica Cohen sẽ chia nhau giải thưởng trị giá 50.000 bảng.
5. Richard Robinson – giám đốc điều hành của Nhà xuất bản Scholastic đã được vinh danh Thành tựu trọn đời
Đem Harry Potter đến với độc giả toàn cầu chính là một trong những thành tựu nổi bật trong sự nghiệp xuất bản của Richard Robinson. Cùng với các đóng góp khác như xóa mù chữ cho trẻ em trên toàn cầu, những đổi mới của ông trong ngành xuất bản, việc hỗ trợ ứng dụng các giải pháp công nghệ vào giáo dục. Ngoài ra, ông còn liên tục duy trì giải thưởng Sáng tác và Nghệ thuật Scholastic… Ông đã được công nhận là người có nhiều cống hiến nổi bật đối với cộng đồng văn học Mĩ.
Richard Robinson
Cũng trong khuôn khổ giải thưởng này Quỹ Sách Quốc gia Mĩ, Annie Proulx, tác giả của những tác phẩm văn học nổi tiếng như The Shipping News và Bearskins đã được trao tặng Huân chương đóng góp nổi bật cho nền văn học Mĩ. “Lòng tôn kính sâu sắc của Proulx dành cho vẻ đẹp và sự đa dạng của miền quê nước Mĩ đã mang hơi thở tự nhiên của đời sống Mĩ đến với hàng triệu độc giả trên khắp thế giới” là những lời nhận xét dành cho tác giả này.
6. Giải thưởng Văn học Quốc tế Dublin thuộc về nhà văn người Angola
Giải thưởng Văn học Dublin quốc tế được trao thường niên cho tiểu thuyết viết bằng tiếng Anh hoặc được dịch sang tiếng Anh. Những tiểu thuyết đoạt giải được lựa chọn từ hơn 400 hệ thống thư viện ở 177 quốc gia trên toàn thế giới. Năm nay, José Eduardo Agualusa giành được giải thưởng trị giá 100.000 euro tương đương gần 2,5 tỉ VNĐ với cuốn tiểu thuyết A General Theory of Oblivion (tạm dịch: lí thuyết chung về sự quên lãng).
Lấy bối cảnh đất nước Angola trong thời kì chiến tranh lạnh, A General Theory of Oblivion tái hiện sự chuyển đổi của đất nước này từ giai đoạn khủng hoảng sau chiến tranh sang giai đoạn phát triển kinh tế. Giải thưởng sẽ giúp tác giả biến ước mơ xây dựng một thư viện công cộng ở Mozambique thành sự thật.
7. Nhà văn người Anh Naomi Alderman ghi dấu ấn với Giải thưởng Baileys 2017
Nhà văn người Anh Naomi Alderman
Cuốn tiểu thuyết viễn tưởng mang tên The Power (tạm dịch: Sức mạnh) đã giúp Naomi Alderman vượt qua 5 ứng cử viên khác, trong đó có tác phẩm đầu tay của nhà văn người Nigeria, Ayobami Adebayo và nhà văn Madeleine Thein. Tờ The Guardian (Anh) ca ngợi cuốn tiểu thuyết là một tác phẩm “cổ điển cấp bách”, một “bộ phim kinh dị”, là cuộc khám phá thú vị về một âm mưu khoa học duy nhất.
The Power kể về những người phụ nữ và trẻ em gái mang trong mình quyền năng vô cùng đặc biệt, có thể giết những người đàn ông sau một lần chạm trán. Cuốn tiểu thuyết này được mô tả như một cuốn tiểu thuyết nữ quyền và đặt ra nhiều câu hỏi về quyền lực: Ai có quyền lực? Làm thế nào để có quyền lực? Và khi có quyền lực thì bao lâu nó sẽ làm hại lại bạn?…
8. Tác giả đoạt giải Costa Book 2017 liên tục đoạt giải lớn
Costa Book trao giải cho các hạng mục: tiểu thuyết, tiểu thuyết đầu tay, tiểu sử, sách thiếu nhi và thơ. Tiểu thuyết gia người Ireland, Sebastian Barry, từng giành giải Costa Book năm 2008 tiếp tục giành giải Costa Book 2017 với cuốn Days Without End (tạm dịch: Bên kia những ngày kết thúc). Ngoài Sebastian Barry (tác giả tiểu thuyết) còn có Francis Spufford (tiểu thuyết đầu tay); Keggie Carew (tiểu sử); Alice Oswald (thơ); Brian Conaghan (sách thiếu nhi) với phần thưởng 5.000 bảng Anh. Giải Costa của năm dành cho Sebastian Barry với số tiền 30.000 bảng Anh.
Days Without End lấy bối cảnh những năm 1850, kể về câu chuyện của hai người lính Ireland tham gia vào cuộc nội chiến tại Mỹ. Đến tháng 6/2017, tiểu thuyết này tiếp tục giành giải thưởngWalter Scott. Đây là một giải thưởng thường niên (thành lập từ năm 2010) được trao trong khuôn khổ Lễ hội sách Vùng biên – một lễ hội sách vinh danh những tiểu thuyết hay nhất của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Giải thưởng này nhằm tưởng niệm Walter Scott, người đã khai sinh ra thể loại tiểu thuyết lịch sử.
9. JK Rowling trở lại vị trí tác giả giàu nhất thế giới năm 2017
Tác giả Rowling
Rowling thu nhập 95 triệu USD dẫn đầu vị trí những nhà văn giàu nhất thế giới của tạp chí Forbes. Đây cũng là một năm thành công của Rowling khi bản phim Harry Potter and the Cursed(Tạm dịch: Harry Potter và đứa trẻ bị nguyền rủa) đem lại doanh số bán hàng lớn. Việc phát hànhFantastic Beasts and Where to Find Them (Tạm dịch: Sinh vật kỳ bí và nơi tìm ra chúng ) được ra mắt vào tháng 11 năm ngoái đều thu được doanh thu lớn. Nhà xuất bản Bloomsbury cũng phát hành các phiên bản minh họa tiểu thuyết Harry Potter đánh dấu 20 năm từ khi xuất bản bộ truyệnHarry Potter and the Philosopher’s Stone (Harry Potter và hòn đá phù thủy). Triển lãm đầu tiên về thế giới phù thủy Harry Potter cũng được tổ chức thành công.
Ngoài ra trong năm nay, bà còn vinh dự nhận Giải Sách Anh quốc và Huân chương Người đồng hành danh dự của Hoàng gia Anh.
10. Nhiều cuốn sách, ấn phẩm quý của các nhà văn nổi tiếng thế giới được tìm thấy hoặc được đấu giá.
Một trang sách có chú thích của Darwin
Tiểu thuyết của J.R.R Tolkien xuất bản sau 100 năm ra đời, phát hiện tác phẩm đầu tay củaHemingway viết năm 10 tuổi, đấu giá các tác phẩm trong thư viện tư nhân của nhà văn Richard Adams, đấu giá những lá thư của Harper Lee, đấu giá cuốn sách có chú thích của Darwin, đấu giá huy chương Nobel của nhà văn Doris Lessing… là những tin nổi bật về việc phát hiện hay đấu giá những tài sản văn chương quý.
Văn nghệ Quân đội
Phạm Thúy Quỳnh đưa bài