|
|
| Một cuốn sách của Mark Twain |
Rõ ràng bí mật là ở chỗ Mark Twain đã truyền tải sinh động được bản chất của thế giới trẻ thơ vẫn không thay đổi qua nhiều thế kỷ. Đó là những bài học nhàm chán, sự vui thích được bơi lội trên dòng sông khi bị cấm mà kẻ mách lẻo chính là cậu em út, mối tình trẻ con đầu đời, những trò chơi cướp biển và ước mơ tìm được kho báu: “Trong cuộc sống của mỗi một cậu bé bình thường đều có lúc sẽ trải qua ước muốn điên rồ là đi đâu đó và đi xuyên vào lòng đất để khai thác kho báu bí mật”, – Mark Twain viết. Cuộc sống giản dị ở những thị trấn nhỏ của bang Missouri đã quen thuộc với nhà văn, nơi mà Samuel Clemens (tên thật của Mark Twain) đã trải qua tuổi thơ của mình. Tại thành phố nhỏ Hannibal, bang Missouri cho đến nay vẫn còn ngôi nhà nơi ông đã sống từ thuở còn là một cậu bé. Cách đó không xa còn có cả những hang động chính là nơi Tom và Becky (những nhân vật trong cuốn sách trẻ em được yêu thích) đã bị lạc. Song hiện nay chắc hẳn bạn sẽ không lo bị lạc ở đó bởi đã có hướng dẫn viên du lịch dẫn du khách đến những địa điểm “Mark Twain”.
Cuốn sách “Những cuộc phiên lưu của Tom Sawyer” được xuất bản khi Mark Twain đã ở tuổi 41. Thế giới tuổi thơ được tạo dựng với một tình yêu và sự chân thực, tưởng chừng như tác giả đã khám phá ra bí mật của cỗ máy thời gian và trở lại thời thơ ấu của mình trong chốc lát. Điều thú vị là Mark Twain đã cho ra đời cuốn sách này như một sự châm biếm đối với thực tế của nước Mỹ thời nay. Hơn nữa cuốn sách còn trở thành tác phẩm yêu thích đối với cả người lớn. Chủ nghĩa lãng mạn qua những ấn tượng trẻ thơ và sự hài hước nhân hậu của nhà văn đã làm cho nội dung cuốn tiểu thuyết được mềm mại đi. “Theo quan điểm của tôi, một cuốn truyện cho trẻ em cần được viết sao cho có thể gây hứng thú đối với mỗi người đàn ông từng có thời còn là một cậu bé”,- Mark Twain viết. Có lẽ cuốn truyện về Tom Sawyer có khả năng chinh phục bất kỳ ai khi nhớ về thời trẻ con của mình. Có thể là trong thời gian viết cuốn sách này Clemen đã cố gắng bù đắp những gì mà cuộc sống đã tước mất tuổi thơ vô tư của ông. Nhân vật Tom Sawyer là cậu bé 12 tuổi, chắc hẳn không phải ngẫu nhiên mà tác giả đã chọn lứa tuổi này. Chính vào năm 12 tuổi thời thơ ấu của Clemen đã kết thúc. Vào năm 1847 cha của ông đã qua đời do bệnh viêm phổi, không để lại chút gì ngoài một đống nợ nần. Người anh cả trong số 4 người con trai trong gia đình tên là Orion đã làm nghề kinh doanh xuất bản phẩm để nuôi gia đình. Không lâu sau đó Clemen bắt đầu giúp anh trai trong công việc, thoạt đầu làm một thợ học việc sắp chữ, sau nữa làm thợ in và thậm chí là tác giả các bài viết. Nhà văn tương lai khi đó đã viết nên những tác phẩm đầu tiên của mình bằng một ngôn ngữ sắc sảo và đã được in trong tờ báo của anh trai.
Nghề nghiệp tiếp sau của Clemen cũng có ảnh hưởng nhất định (trong cuộc đời 75 năm ông đã trải qua không ít nghề). Dòng sông hùng vĩ Missisiphi nơi Samuel lớn lên đã vẫy gọi ông vào với nghề vận tải đường biển. Trong thời gian 5 năm chàng trai đã phục vụ trên những con tàu và cuối cùng được nhận chứng chỉ hoa tiêu. Samuel thừa nhận, nếu như cuộc nội chiến không đặt dấu chấm hết cho ngành vận chuyển biển tư nhân thì ông đã không nghĩ đến chuyện làm một công việc nào khác. Nếu vậy thì thế giới sẽ bị thiếu vắng nhiều cuốn sách tài hoa của ông. Đúng là trong cái rủi có cái may và cũng chính ký ức về công việc yêu thích đó sau này đã cho Clemen cảm hứng lấy một bút danh đã trở nên nổi tiếng khắp thế giới là Mark Twain. Đối với người hoa tiêu thuật ngữ “Mark twain” thể hiện độ sâu hơn 3,5m một chút đủ để cho các con tàu đi lại an toàn trên sông.
Dòng sông Mississippi còn truyền cảm hứng cho Mark Twain trong cả cuốn tiểu thuyết tiếp theo về những chặng phiên lưu của Tom Sawyer “Những cuộc phiên lưu của Huckleberry Finn” cho đến nay vẫn được coi là sự đóng góp lớn nhất của tác giả đối với văn học thế giới. Trong cuốn sách này lời kể được thông qua người bạn thân nhất của Tom là cậu bé lang thang Huck. Cậu bé được viết nên bằng lời văn giản dị phù hợp, thậm chí là bằng thứ ngôn ngữ thô nháp. “Trong cuốn sách có sử dụng một số tiếng địa phương, đó là thổ ngữ của người da đen bang Missouri, dạng thức thổ ngữ nặng âm nhất của vùng hẻo lánh Pike-County, cũng như bốn phiên bản khác nhau của thổ ngữ này”, – Mark Twain viết trong lời tựa cuốn sách. – Những sắc thái địa phương được lựa chọn không phải là ngẫu nhiên, mà ngược lại rất cẩn trọng có sự hướng dẫn đáng tin cậy, thêm nữa tôi đã tự tìm hiểu tất cả những dạng ngôn từ đó”. “Tôi đưa ra lời giải thích này bởi nếu không thì nhiều độc giả sẽ đoán rằng tất cả những nhân vật của tôi đang cố bắt chước lời nói của nhau mà không thành”.
Và cậu bé Huck tinh nghịch vẫn là nhân vật ưa thích suốt đời của nhà văn. Huck thể hiện cách nhìn nhận của mình đối với những nguyên tắc và phép xã giao của thế giới người lớn thông qua “Những cuộc phiên lưu của Tom Sawyer”: “…tôi không chịu nổi những quy định đó! Cứ mỗi buổi sáng phải thức dậy vào đúng một giờ nhất định; muốn hay không vẫn phải đi rửa mặt, sau đó người ta dùng lược cào bới đầu cho tôi thật mạnh! Bà ấy không cho phép tôi ngủ trong kho chứa củi. Còn trang phục thật đáng nguyền rủa! Bà ấy làm tôi đến nghẹt thở, Tom ạ!…Bà góa ấy ăn theo chuông, đi ngủ theo chuông và dậy cũng theo tiếng chuông…Và những quy định đáng sợ như thế không ai chịu nổi.” Thế giới người lớn được mô tả qua đôi mắt của trẻ em trong “Những cuộc phiên lưu của Huckleberry Finn” thật trong sáng và thuần khiết mà người lớn chắc là không có khả năng nhìn thấu được nó: nỗ lực cứu một nô lệ da đen theo những “quy tắc” được lấy từ các cuốn tiểu thuyết phiên lưu, những kẻ lừa đảo và say rượu có vẻ thô lậu, gia đình của những chủ đồn điền nuôi dưỡng sự thù địch huyết thống vô nghĩa và những người bạn thủy chung không bỏ nhau trong cơn hoạn nạn.
Sau này Mark Twain đã lên ý tưởng về tương lai cho các nhân vật của mình. Tom Sawyer lớn lên và sẽ “trở thành kẻ lừa dối như tất cả những kẻ lừa dối”, còn Huc khi trưởng thành phải giữ được tính cách độc lập của một kẻ lang thang lãng tử. Cũng có thể là những điều tốt đẹp nhất từ thuở ấu thơ vẫn còn sống trong một cõi tâm hồn của Mark Twain đã được ông đưa vào thông qua hình ảnh của Huck. Và cậu bé lãng du được lý tưởng hóa này, người bạn chung thủy và người muôn thưở đi tìm kiếm những cuộc phiên lưu mạo hiểm sẽ còn chinh phục trái tim của trẻ em và người lớn không phải chỉ một thế kỷ.
Ngọc Bích (Theo Pravda)
Nguồn: Vannghequandoi