Kamel Daoud giành giải thưởng văn học danh giá nhất nước Pháp dù đang bị người đứng đầu một nhóm Hồi giáo kêu gọi “xử tử” ở quê nhà Algeria.
Hạng mục “Tiểu thuyết đầu tay” ở giải Goncourt 2015 vinh danh tác phẩm Meursault, contre-enquête (Meursault, cuộc tái điều tra) của nhà văn kiêm nhà báo Algeira – Kamel Daoud. Giải thưởng được công bố hôm 5/5.
Tiểu thuyết đoạt giải chịu ảnh hưởng lớn từ tác phẩm kinh điển The Stranger (Người xa lạ), viết năm 1942 của Albert Camus. Cốt truyện Meursault, contre-enquête xoay quanh nhân vật chính là một người đàn ông Ảrập có em trai bị nhân vật chính trong tiểu thuyết The Stranger sát hại. Tái tạo chuyện cũ theo góc nhìn và bối cảnh mới, Meursault, contre-enquête trở thành sách bán chạy ở Algeria và Pháp, được giới phê bình đánh giá cao ngay sau khi ra mắt hồi tháng 10/2013. Thủ tướng Pháp – Manuel Valls – đã gọi điện riêng cho nhà văn để bày tỏ sự ngưỡng mộ về cuốn sách.
Meursault, contre-enquête được giới phê bình nhận định là lời chất vấn sâu sắc văn hóa Hồi giáo và thế giới Ảrập. Sách đã bán bản quyền dịch sang 13 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Năm 2014, tác giả nhận giải François-Mauriac của Viện Hàn lâm Pháp và giải thưởng lớn của Cộng đồng Pháp ngữ. Cũng trong năm 2014, Meursault, contre-enquête lọt vào vòng chung kết giải Goncourt. Tác phẩm sẽ được chuyển thể thành kịch độc thoại và diễn tại Festival d’Avignon từ 21 đến 25/7.
Nhà văn Kamel Daoud và tiểu thuyết đầu tay gây chú ý.
Hồi tháng 11/2014, Abdelfatah Hamadache – người đứng đầu nhóm hoạt động Hồi giáo Salafi ở Algeria – công bố trên Facebook rằng, nhà văn Kamel Daoud nên bị xử tử bởi cuốn Meursault, contre-enquête là sách báng bổ thánh Allah và giá trị Hồi giáo thiêng liêng. Ngay sau đó, giới văn nghệ sĩ ở Algeria và thế giới đồng thanh bày tỏ làn sóng giận dữ, yêu cầu chính phủ Algeria phải bảo vệ mạng sống cho tiểu thuyết gia 44 tuổi. Nhà văn cũng bày tỏ lo lắng bản thân có thể sẽ bị phần tử Hồi giáo cực đoan sát hại. Tuy nhiên, ông cho biết sẽ không rời Algeria và tiếp tục viết lách.
Sinh năm 1970 ở Mostaganem, Kamel Daoud làm việc chính là biên tập viên và viết bình luận cho tờ nhật báo tiếng Pháp Le quotidien d’Oran ở Algeria. Sau khi hoàn thành tiểu thuyết đầu tay, Kamel Daoud cũng vừa xuất bản truyện ngắn Musa trên tạp chí Mỹ New Yorker tháng 4.
Goncourt là giải thưởng văn học danh giá nhất trong sáu giải thưởng văn học lớn của Pháp. Năm nay, ngoài “Tiểu thuyết đầu tay” thuộc về Kamel Daoud, giải “Truyện ngắn” được trao cho Patrice Franceschi (Pháp) với tuyển tập Première personne du singulier (Ngôi thứ nhất số ít), và hạng mục “Thơ” vinh danh tác giả William Cliff (Bỉ).
Các hạng mục Goncourt tiểu thuyết đầu tay, truyện ngắn và thơ được công bố sớm hơn hạng mục lớn nhất – Goncourt truyền thống – công bố vào tháng 11 hàng năm.
Theo Vũ Văn Việt (Vnexpress)