Mẹ chảy nước mắt và quay mặt đi khi tôi cất tiếng khóc chào đời. Hồi còn bé, tôi nghe ai đó trong nhà kể lại như thế. Từ đó, đầu óc tôi luôn cột chặt ý nghĩ, mình sinh ra đã làm mẹ thất vọng.
Tôi là con gái út, trên tôi có hai chị gái. Bố mong mỏi một cậu con trai ngay lần đầu mẹ mang thai. Nhưng có lẽ con cái là lộc trời cho, muốn cũng không được. Mẹ sinh chị cả, bố mẹ cãi vã nhau suốt ngày. Mẹ sinh chị thứ hai, bố vắng nhà miết. Mọi người đều nghĩ, đứa thứ ba lại là con gái thì chắc chắn lần này bố tôi sẽ quay lưng hẳn. Bởi, vốn dĩ bố mẹ tôi đã không hợp nhau. Có phải vì thế mà mẹ khóc? Có phải vì thế mà mẹ quay đi, không muốn đối diện với sự thực mẹ đã sinh tôi, một đứa bé gái hiện hữu trước mặt mẹ?
Mọi đoán già đoán non đều sai hết. Ngày mẹ sinh tôi, bố vui vẻ ra mặt. Sáng sớm bố đã xách làn lủng lẳng đi chợ mua đủ thứ, cứ như trong nhà chuẩn bị tiệc tùng liên hoan. Hàng xóm láo liên ngó sang nhà tôi soi xét. Họ ngơ ngác trước thái độ rộn ràng của bố tôi. Mẹ tôi còn sững sờ, ngạc nhiên hơn nhiều. Không ai lý giải được tại sao lại thế. Bố rất ít khi bế hai chị, ngược lại bố bế bồng tôi suốt. Càng lớn, cô con gái út lại càng hợp bố.
Tính bố gia trưởng, mọi người trong nhà luôn phải tuân theo khuôn phép bố đặt ra. Thậm chí, bố dùng roi vọt để răn đe hai chị. Tôi cũng phạm lỗi khá nhiều, nhưng hình như tôi được đặt ngồi phía ngoài vòng luật lệ của bố. Có lần bố đi vắng, ở nhà tôi lấy bộ ấm chén bố mới được tặng ra chơi. Không may, tôi để tuột tay nên một chiếc chén rơi xuống và vỡ choang. Chị tôi nhìn thấy, mặt mũi xanh lét sợ hãi, mặc dù người gây ra lỗi lầm này không phải là chị. Tôi cũng sợ sợ.
Bố về, chị tôi lẩn vào trong buồng ngay, nằm im thin thít. Tôi lần chần hồi lâu rồi lấy hết can đảm, lân la gần bố và khai báo:
– Bố ơi, hôm nay con phạm một lỗi, bố cho con xin lỗi ạ!
Bố nhìn tôi nghiêm nghị:
– Con phạm lỗi gì?
– Con sơ ý đánh vỡ của bố… một cái chén. Cái chén ở trong bộ ấm chén mà bố được tặng đợt đi thi đấu cờ tướng ấy ạ.
Tôi nói xong cúi mặt xuống, không dám nhìn bố và chuẩn bị sẵn tinh thần đợi hình phạt khủng khiếp đến với mình. Bố đánh thì đau lắm. Tôi đã nhìn thấy bố đánh chị gái như thế nào. Trống ngực đập thình thịch, thình thịch. Tôi cảm giác rất rõ ánh mắt bố đang nhìn tôi chằm chằm, hẳn là bố giận dữ. Không giận sao được, bộ ấm chén này là món quà kỷ niệm quý giá của bố.
– Đấy, các chị phải học em út đây này. Làm sai điều gì phải biết nhận lỗi và xin lỗi ngay.
Tay bố xoa xoa đầu tôi:
– Lần này bố tha lỗi cho con. Từ giờ phải cẩn thận, không được làm bể đồ, nghe chưa?
– Vâng ạ!
Tôi thở phào nhẹ nhõm. Hóa ra tôi phạm lỗi mà lại ghi điểm.
***
Bà nội tôi sinh được năm con gái, hai con trai, là bác cả và bố tôi. Năm 1950, bác cả nằm trong những người xấu số bị mắc bệnh đậu mùa rồi ra đi. Bố tôi trở thành con trai duy nhất của bà nội còn sống. Vì thế, chuyện bố mẹ tôi phải sinh được một cậu con trai để thờ cúng tổ tiên càng quan trọng. Mẹ sinh ba cô con gái nên lúc nào lòng cũng day dứt không yên.
Từ khi bước chân về nhà chồng, mẹ luôn tất tả bận rộn. Bố chẳng mảy may đến công việc trong nhà nên mọi thứ dồn lên đôi vai mẹ. Ban ngày, mẹ đạp xe mấy chục cây số đến cơ quan làm việc, tối về lọ mọ dọn dẹp, khâu vá đến khuya. Sáng sớm đã dậy giặt giũ quần áo. Mẹ chăm chỉ, tần tảo vun vén gia đình nhưng bà nội vẫn không ưa mẹ, ra vào lườm nguýt. Mẹ sinh ba đứa con, bà nội không bế hộ đứa nào. Hai chị tôi cách nhau có hơn năm nên ngày nào mẹ cũng phải cắp nách hai đứa trẻ mang đi gửi.
Tôi nhớ như in dáng bà nội thường ngồi ở góc sân, tay phẩy cái quạt phành phạch, miệng ngâm nga:
– Chúng con là lũ vịt giời, bé thì ăn hại, lớn rồi bay đi.
Bao lần như vậy, mẹ chỉ biết cúi gằm mặt, rơm rớm nước mắt.
Thỉnh thoảng có khách đến chơi, họ chêm nếm câu chuyện:
– Cô cậu phải đẻ thêm đứa nữa thôi, ba đứa con gái thì sau này lấy ai nhang khói, hương hỏa tổ tiên. Cậu lại là con trai duy nhất trong nhà.
Bố tôi cười xuề, đáp:
– Con cái là lộc trời cho. Con nào mà chẳng là con hả ông. Con gái cũng được, miễn sao nuôi chúng lớn lên ăn học tử tế, hiếu thuận với mình.
Nói thế thôi chứ bố mẹ tôi đều muốn có một mụn con trai. Nếu không khao khát có con trai thì bố mẹ chẳng sinh thêm tôi làm gì. Muốn con trai đến mấy cũng chỉ dám đẻ đến ba, chứ không kham nổi bốn nên bố mẹ tôi quyết định thôi. Hơn nữa, nếu sinh bốn đứa đều là con gái thì chết dở.
Ba chị em tôi lớn lên khỏe mạnh, xinh xắn, lại học giỏi. Dần dần có vẻ bố mẹ đã hài lòng với lộc trời cho. Nhưng cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng. Bạn bè của bố hay châm chọc, khích bác, bảo mẹ chỉ đẻ được vịt giời.
Mẹ lo nghĩ hoang mang, sợ bố nghe thiên hạ nói nhiều, lòng sẽ dao động. Không biết bấu víu vào đâu, mẹ đến gõ cửa cô đồng, nhờ gieo quẻ xem tình hình thế nào. Xem ở đâu không xem, mẹ xem cô đồng ngay trong làng, người ta lạ gì gia đình tôi. Cô đồng phán:
– Số chị chỉ có con gái thôi. Đẻ nữa cũng vậy. Chồng chị có hai người đàn bà. Đây này, nhìn rõ nhé, người đàn bà kia tóc ngắn, môi đỏ, lưng dài… khi vợ chồng chị già sẽ có con trai riêng của chồng về nhận mặt.
Tôi đi cùng mẹ hôm đó. Về nhà, mẹ cứ vỗ về tôi “mẹ biết tính bố con chẳng thế đâu, cô ấy xem vớ xem vẩn”. Khổ, tôi có nghĩ gì đâu, người dằn vặt trong lòng là mẹ tôi mới đúng. Có lẽ mẹ nói thế để tự trấn an chính mình.
Một buổi trưa, tôi đang thiu thiu trong buồng thì nghe tiếng chan chát ngoài sân. Chạy ra thấy mẹ sụt sịt ở góc sân, còn bà nội đang cầm thanh củi đập hết chỗ này đến chỗ kia, vừa đập vừa chửi đổng:
– Chị về cái nhà này chỉ ăn hại. Chị xem, thằng bố nó đi tối ngày. Làm vợ gì mà để đàn ông không ngó ngàng đến nhà cửa. Đẻ không biết đẻ, lại còn hay cãi mẹ chồng. Tôi bảo chị mang thóc ra vườn vãi cho gà ăn, chị lại vãi ở giữa sân thế này. Chị cố tình gọi gà vào sân ỉa bậy, để tôi giẫm vào phân chứ gì. Chị mất dạy nó vừa vừa thôi.
Tôi trừng mắt lên nhìn bà:
– Sao bà chửi mẹ con? Những chuyện ấy đâu phải lỗi của mẹ con! Vườn toàn rau, gọi gà ra vườn để nó rỉa rau hả bà?
Mẹ vội vàng chạy lại bịt mồm tôi, đẩy tôi ra ngõ chơi. Tôi đi được đoạn xa vẫn nghe tiếng bà lanh lảnh bên tai:
– Ối giời ơi, cái con rách giời rơi xuống. Mẹ nào con đấy rồi. Chúng nó giỏi rồi. Ối giời ôi là giời. Ông Quân ơi là ông Quân ơi, ông chết sớm để mình tôi…
Nghe chẳng lạ gì, đây là điệp khúc cũ mèm bà vẫn gào mỗi lần không ưng điều gì đó ở bố mẹ tôi. Bây giờ đến tôi.
***
Theo tháng năm, chị em tôi trưởng thành và “bay” đi theo lời bà nội. Yên bề gia thất, công việc ổn định, chúng tôi cứ “bay” đi, rồi lại “bay” về ngôi nhà chung yêu dấu. Tôi lấy chồng xa nhất mà tháng nào cũng về thăm mẹ. Bố tôi mất trước khi tôi lấy chồng. Ngày bố đau bệnh, chị em tôi thay phiên nhau chăm sóc bố. Rồi biết bố tôi bị ung thư giai đoạn cuối, thể trạng suy yếu phải nằm miết trên giường, chị cả tôi quyết định rời xa công việc, chồng con, về ở nhà chăm bố. Bố đuổi đi cũng không đi. Chị nói gia đình thì đã sắp xếp ổn, còn công việc sau khi bố tôi khỏi bệnh, chị xin ở đâu chẳng được. Bố tôi nằm trên giường bệnh chảy nước mắt. Bố nói, bố tự hào khi có ba đứa con gái ngoan ngoãn, hiếu thảo.
Mẹ vẫn đau đáu lời phán của cô đồng. Lúc trẻ thì mẹ lo sợ, còn bây giờ mẹ lại nghĩ thoáng, mẹ bảo nhà thêm người thì thêm vui. Nhưng bố tôi mất đã bao năm mà chưa thấy cậu con trai nào về nhận.
* * *
Khi mang thai, tôi muốn có con trai. Bác sĩ siêu âm đã nói rõ rằng thai 36 tuần, con gái. Nhưng lòng tôi cố chấp, vẫn hy vọng chẩn đoán của bác sĩ sai. Mẹ chồng biết thái độ của tôi, liền thủ thỉ: “Con gái càng tốt con ạ, xưa mẹ đẻ hai thằng con trai hãi lắm rồi. Con nào mà chẳng là con. Con đừng suy nghĩ nhiều, tội cho con bé trong bụng”. Mẹ chồng nói không sai, tôi cũng không biết tại sao mình lại mong thế. Trước mẹ tôi bị người xung quanh và gia đình nhà chồng tác động đã đành.
Sinh được hơn tháng, tôi bế con gái về nhà ngoại chơi. Bà hàng xóm sang hỏi thăm, ngắm con gái tôi cứ xuýt xoa:
– Trộm vía, bụ bẫm, đáng yêu quá! Nhưng hình như giống bố, giá mà giống mẹ thì xinh hơn, mẹ xinh xắn thế này cơ mà.
Tôi đùa vui:
– Đáng lẽ là thằng cu, đến giờ chót lại tòi ra thị tẹt đấy bà à.
– Ối giời, cần gì con trai. Cứ nhìn ba cô con gái của bà nhà đây thì ai chẳng muốn đẻ con gái.
Tôi cất giọng bắt chước bà nội ngày xưa:
– Chúng con là lũ vịt giời, bé thì ăn hại, lớn rồi bay đi. Chúng con có làm được gì cho mẹ con đâu bà.
Mẹ vừa cúi xuống bế bé, vừa mắng yêu tôi:
– Tiên sư cô! Phúc lộc của nhà tôi đây. Nào, để bà bế vịt giời đáng yêu của bà nào!
Tôi nằm im ngắm mẹ, tôi thấy rõ nụ cười an nhiên, hạnh phúc và ánh mắt rạng ngời trên gương mặt mẹ. Lòng tôi vẫn trăn trở câu hỏi, mẹ có thất vọng về tôi, về ngôi nhà có ba con gái không?
Nguồn QDND