Hoàng Hoa
|
(“Phác họa Nghê gã linh vật bên rìa”, nhóm tác giả Trần Hậu Yên Thế, Nguyễn Đức Hòa, Hồ Hữu Long, NXB Thế giới 2017) |
|
Tên sách nói về cái sự “bên rìa” của con nghê, và trong nội dung cũng có những đoạn chạm vào vị trí đó với chút bâng khuâng man mác. Nhưng hẳn rồi những công phu của nhóm họa sĩ, nhà nghiên cứu được dồn trong ấn phẩm độc đáo này sẽ trở nên thông tin, hình ảnh chính của nhiều mối quan tâm, nhiều sự kiện văn hóa. Khâm phục nỗ lực đi khảo sát, phác thảo, chụp ảnh, sưu tầm tư liệu nghê của nhóm tác giả tại nhiều di tích ở nhiều địa phương, để làm nổi lên bức tranh bao quát về linh vật độc đáo này. Từ dòng lịch sử, qua các điểm di tích, vùng văn hóa khác nhau, đến những thể hiện sinh động trong nghệ thuật tạo hình, sự đa dạng về đề tài và trong ứng dụng của người xưa. Bạn đọc gặp nghê ở cổng, nghê trong sân, nghê trên thềm, trên cửa, nghê trên các mảng chạm của đình, trên xà, nghê trên ban thờ, nghê trên ấn triện… Rồi chiêm ngưỡng những ảnh, phác thảo trong sách mà nếu trưng bày ra sẽ là cả một cuộc triển lãm quy mô, bạn đọc sẽ hứng thú với những cuộc phiêu lưu của con nghê. Không chỉ ngồi chầu, mà nghê còn âu yếm, đùa nghịch, xúm xít bầy nghê con bên mẹ, nghê giành nhau con cá, con tôm, người xích nghê, trêu đùa với nghê… Hứng thú, và thêm cả mến thương, bởi những tình cảm, trạng thái rất phong phú, gần gũi mà nghê gợi nên: oai vệ, vui vẻ, ngộ nghĩnh, hứng chí, buồn thương, có cả đau đớn nữa. Dẫn giải cụ thể, gọn gàng, dễ hiểu với hệ thống minh họa sinh động, nhóm tác giả giúp người đọc hiểu thêm nhiều về linh vật nghê trong văn hóa Việt, lý do mà ông cha ta chọn hình tượng nghê để sử dụng phổ biến, những so sánh giữa nghê với sư tử, kỳ lân Trung Hoa, linh vật Komainu của Nhật Bản, linh vật Haetae của Hàn Quốc, là những nước có nhiều điểm tương đồng về văn hóa cũng như cách sử dụng linh vật vào các công trình, hạng mục kiến trúc. Thêm những gợi ý từ nước ngoài, từ nhóm tác giả cho việc vận dụng hình ảnh nghê vào đời sống văn hóa, xã hội hiện đại. Nghê Việt vì thế mà càng hiện lên với những đặc trưng độc đáo, gần gũi và gắn bó với văn hóa Việt, tâm hồn người Việt. Với cuốn sách này, bạn đọc sẽ yêu hơn nghê Việt, và vị trí của nghê trong lòng mỗi người sẽ được tạo dựng rõ nét, chắc chắn hơn. Có thể cũng nho nhỏ, giản dị, như chính cái bệ ngồi nhỏ gọn của nghê ở các di tích. Nhưng sẽ thân mật, và từ đây, nghê trở thành người bạn đường đưa ta bước dài hơn vào văn hóa Việt. Nguồn: Nhandan.com.vn Lê Thị Hồng Nhung đăng bài |