QUANG NAM
| Nhà thơ Chế Lan Viên từng viết: Khi ta ở chỉ là nơi đất ở, khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn, nhưng với nhiều “người khách”, họ đã yêu Hà Nội ngay khi vừa đặt chân đến. Đó là thứ tình yêu “sét đánh”, vừa lạ lẫm vừa gần gũi, khiến người ta vừa e dè, vừa phấn khích muốn khám phá. |
| 1/ Cựu Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Jean Noël Poirier (ảnh trên) đã thể hiện một tình yêu Hà Nội như thế qua bộ phim tài liệu “Mon Hanoi” (Hà Nội của tôi), vừa được giới thiệu tại Trung tâm văn hóa Pháp L’Espace, Hà Nội.
Với nhiều người, hẳn sẽ là một sự ngạc nhiên khi được biết đây là bộ phim do chính Jean Noël Poirier viết kịch bản, đọc lời bình và anh trai ông làm đạo diễn. Nhưng với những ai đã tìm hiểu đôi chút về ông, sẽ thấy ngay rằng đây là một tác phẩm tất yếu phải có! Nói vậy bởi Jean Noël Poirier đã nhiều lần thể hiện tình yêu với Việt Nam, với Hà Nội và việc gắn bó với quê hương của chúng ta giống như là một định mệnh với người đến từ “kinh đô ánh sáng” này. Ông chia sẻ: “Tôi có nhiều mối duyên với Việt Nam. Bà nội của tôi chào đời ở Hội An. Từ khi là sinh viên, tôi đã học tiếng Việt. Tôi cảm thấy ở Việt Nam rất thoải mái. Vợ tôi cũng là người gốc Việt và do vậy, ba đứa con của tôi cũng mang trong mình dòng máu Việt. Ở Việt Nam, tôi cảm thấy như ở nhà mình”. Ông cũng nổi tiếng là “ngài đại sứ mê phở Việt”. Ông sành tiếng Việt, yêu món ăn Việt, thích quan sát và trò chuyện với những bà bán hàng rong, những anh xe ôm, lang thang qua những vỉa hè, những ngôi nhà tập thể cũ… để ghi nhận cuộc sống của người Hà Nội bằng tâm hồn mình. Thế nên, bộ phim này thật ra chỉ là một sự cụ thể hóa hơn tình yêu ấy bằng hình ảnh. 2/ Jean Noël Poirier đến Hà Nội lần đầu vào năm 1989, khi ấy phố xá còn nghèo, những con phố trong ấn tượng của ông là tối và buồn bởi thiếu điện. 23 năm sau (năm 2012), ông trở lại nơi đây với vai trò là Đại sứ Pháp tại Hà Nội và bất ngờ với những đổi thay của đô thị này. Đây cũng là khoảng thời gian ông gắn bó với Hà Nội nhiều nhất, chú tâm để tìm hiểu từng lát cắt đang tạo nên Hà Nội. Trong phim “Hà Nội của tôi” có một đoạn thế này: “Theo năm tháng, tôi đã lập một danh sách các địa chỉ bí mật mà tôi thường tự hào giới thiệu cho bạn bè của mình khám phá. Không xa Đại sứ quán Pháp, có quán bánh xèo tuyệt ngon! Ở khu Thành Công có bánh cuốn Lào Cai với nguyên liệu do bà chủ tự tay chế biến. Và dĩ nhiên món phở bò yêu thích của tôi nữa,nhưng tôi sẽ không tiết lộ địa chỉ để tránh ghen tị”. Và chỉ một đoạn cụ thể này thôi đã đủ chứng minh tình yêu với mảnh đất này nó tỉ mỉ làm sao, ngay trong thú ẩm thực. Những thứ sáo rỗng mà người ta hay gọi là “tình yêu hay ngôn ngữ ngoại giao” không có chỗ ở đây. Trong phim, Jean Noël Poirier cũng không “check in” những địa điểm, công trình kiến trúc đã quá quen với khách du lịch mà ông đi vào những ngõ ngách nhỏ. Ông lang thang trên đường để mỉm cười với chị đi xe đạp, cô bán hàng rong, anh xe ôm… để thấy cả một đời sống phong phú ngay trên vỉa hè – điều đặc biệt thú vị khi ông so sánh với các đô thị khác trên thế giới. Ông leo lên những căn hộ chật hẹp ở các chung cư cũ để thấy “kinh ngạc” về khả năng thích nghi và cải tạo của người Việt Nam với những công trình của các kiến trúc sư Liên Xô (trước đây). Cách nhìn của ông gần gũi bởi nó mang cả tâm thế tự trào như thể của chính người trong cuộc. Bằng tình yêu và tâm thế của một người Hà Nội, ông đề đạt mong muốn: “Hà Nội tự tái tạo mỗi ngày. Tôi tin rằng những người ra quyết sách của Hà Nội sẽ tìm được sự cân bằng thích đáng giữa xây dựng và phá bỏ, Hà Nội sẽ có trách nhiệm tập thể để không trở thành một thủ đô châu Á đánh mất tâm hồn và sự cuốn hút của mình trên con đường hiện đại hóa”. Và với tình yêu, ông quyết định ở lại với Hà Nội thêm nhiều năm nữa, để tham gia vào các dự án ở đây sau khi đã hết nhiệm kỳ đại sứ vào năm ngoái. Lê Thị Hồng Nhung đăng bài |