Tại Hội thảo “Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động sáng tác của văn nghệ sĩ tại các nhà sáng tác” do Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật (Bộ VHTT&DL) vừa tổ chức, nhiều ý kiến cho rằng công tác tổ chức Nhà sáng tác hiện nay còn đại trà, lạc hậu; trại sáng tác chỉ thu hút các văn nghệ sĩ già, đã nghỉ hưu.
Nhà Sáng tác Đại Lải – thuộc Trung tâm Hỗ trợ sáng tác Văn học nghệ thuật.
Ở lĩnh vực sáng tác kịch bản sân khấu, NSƯT Lê Chức-Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đánh giá: Có một thực tế “không vui” là lực lượng viết cho sân khấu phần lớn là cao tuổi, đa số đã nghỉ hưu và có thành công ở lĩnh vực sân khấu.
Trong đó, theo NSƯT Lê Chức dù Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đã rất cố gắng phát hiện và đầu tư cho lớp “tác giả trẻ” khối dân sự và cả lực lượng vũ trang, chú trọng đến các Hội viên và cả các tác giả chưa là Hội viên, nhưng “thật khó có được sự xuất hiện đó.
Tác giả sân khấu không có “thần đồng” là vì vậy. Việc được đi dự các Trại sáng tác của Trung ương Hội là mong muốn của nhiều tác giả, nhất là các tác giả địa phương. Đó còn như là một sự lựa chọn nghề nghiệp tự thân uy tín cho người viết.
Có những trường hợp từ đó mà thành kết quả của các mối quan hệ, giới thiệu “sản phẩm” cho truyền hình và đơn vị sân khấu” – NSƯT Lê Chức cho hay.
Không những vậy, theo phản ánh hiện nay một số văn nghệ sĩ lấy mục đích đi sáng tác để kết hợp đi tham quan, nghỉ mát.
Trong đó nguyên nhân là do một số Hội chưa làm tốt công tác lựa chọn hội viên khi tham dự trại.
Ông Huỳnh Văn Ngàn-Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật thẳng thắn nhìn nhận: Thực tế hiện nay chưa coi trọng việc nghiệm thu sản phẩm ban đầu, công tác tổng hợp đánh giá chất lượng tác phẩm tiêu biểu qua từng đợt sáng tác còn thiếu làm hạn chế sức lan tỏa, tính hấp dẫn cho mỗi lần mở trại sáng tác.
Các Hội còn chưa đề cao trách nhiệm của Hội viên chấp hành nội qui, qui chế của Nhà sáng tác, một số văn nghệ sĩ dự trại quá tự do, thiếu tôn trọng cán bộ, viên chức.
Tất cả những việc trên đã tạo không ít khó khăn cho các Nhà sáng tác trong việc tổ chức thực hiện, làm ảnh hưởng chung cho hoạt động hỗ trợ sáng tác đối với văn nghệ sĩ dự trại” ông Ngàn nhấn mạnh.
Ông Đỗ Xuân Thu-Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT tỉnh Phú Thọ đề xuất: Ta tốn tiền tổ chức trại nhưng sản phẩm thu hoạch được lại không được sử dụng, không đi vào cuộc sống thì uổng quá.
Nên chăng, ban giám đốc các nhà sáng tác hoặc Bộ VHTT&DL cần có một bộ phận chuyên môn tuyển chọn những tác phẩm xuất sắc, tiêu biểu từ các trại viết để in sách, để dàn dựng công diễn hoặc liên kết với các NXB, các đoàn văn công để họ khai thác số “sản phẩm” này.
Còn nhạc sĩ Bá Môn, Hội Âm nhạc Hà Nội cho rằng: Cần có một quan niệm và cách nhìn khách quan đối với nhà sáng tác. Đây là tính ưu việt của xã hội dành cho anh chị em văn nghệ sĩ sáng tác.
Khi mà cơ chế thị trường bung ra trên mọi bình diện xã hội liên quan đến tài chính là nơi ăn, chốn ở thì với các Hội quá sức. Có nhận thức được như vậy ta mới có thể yên tâm và dồn tâm trí vào làm việc sáng tạo hiệu quả được.
Nhạc sĩ này cũng đề đạt muốn nâng cao chất lượng các nhà sáng tác trước hết các Hội phải nâng cao chất lượng con người.
Tham dự hội thảo, cây viết trẻ Xuân Hùng chia sẻ: Tôi thường gọi Nhà sáng tác là nơi hội tụ những đam mê. Dẫu điều này có thể sẽ không phù hợp với suy nghĩ của nhiều người. Chỉ biết rằng mô hình trại sáng tác là cần thiết, nhất là với những cây viết trẻ.
| Hiện nay cả nước có gần 120 đầu mối là các đơn vị có chức năng tổ chức Trại sáng tác. Bao gồm, các Hội Văn học nghệ thuật Trung ương, các Hội địa phương, các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trực tiếp thuộc các Bộ, các đơn vị văn học nghệ thuật chuyên nghiệp của khối lực lượng vũ trang. Nhưng hàng năm Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật (Bộ VHTT&DL) chỉ có thể bố trí được 65 đến 70 Trại sáng tác cho các Hội. Số còn lại buộc phải bố trí tổ chức Trại cho các năm tiếp theo. Như vậy, các Hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương mỗi năm bố trí được 2 trại, còn Hội địa phương và các đơn vị nghệ thuật khác thì 3 năm mới tổ chức được trại sáng tác. |
Hoàng Minh – Đại đoàn kết