J.K.Rowling, tác giả loạt truyện ăn khách Harry Potter, đã bị chỉ trích “chiếm hữu văn hóa” sau khi phát hành tập đầu tiên Magic in North America trên trang web của bà mang tên Pottermor.
Trong lời tựa của loạt truyện này, Rowling viết “loạt truyện sẽ giúp các bạn hiểu được thế giới phép thuật trên lục địa này đã tiến hóa như thế nào”.
Nữ văn sĩ Anh J.K.Rowling
Tuy nhiên, nhiều người hâm mộ đã phản ứng dữ dội về chân dung thổ dân da đỏ do Rowling xây dựng. Nhà văn này đã mô tả họ là những người có khả năng phép thuật, có thể hóa thú. Trong tác phẩm của mình, bà gọi họ là “animagi”.
“Trong cộng đồng thổ dân châu Mỹ, một số phù thủy được chấp nhận, thậm chí còn được cộng đồng ca ngợi nhờ khả năng chữa bệnh cho con người, khả năng săn thú… Tuy nhiên, số khác thì bị gán cho tiếng xấu, bị coi là những kẻ có tâm hồn độc ác, xấu xa. Truyền thuyết về người da đỏ có khả năng hóa thú – có nền tảng dựa trên thực tế. Trong truyện, Animagi đóng giả động vật để chạy trốn khỏi sự săn lùng hoặc đi săn cho bộ lạc của mình” – Rowling viết.
Bìa loạt truyện mới của J.K.Rowling, mang tựa đề “Magic in North America”
Song tiến sĩ Adrienne Keene, phụ trách trang web Native Appropriations, nói rằng “văn hóa của thổ dân da đỏ không kỳ ảo như văn hóa về phù thủy”.
“Tín ngưỡng của họ vẫn sống động, được lưu truyền và bảo tồn. Chúng tôi đã phải vất vả đấu tranh mỗi ngày để những người thổ dân được thừa nhận là những con người đương đại, một cách thực nhất, đầy đủ nhất; và cố gắng loại bỏ qua niệm về thổ dân như là những pháp sư, hoặc những chiến binh đầy bạo lực.
Sự thực dân hóa đã xóa bỏ nhân tính của chúng tôi, khiến tín ngưỡng và nền tôn giáo của chúng tôi bị cho là “không văn minh”, rằng sự tồn tại của chúng tôi không thích hợp với thế giới hiện đại. Làm sao để một người trẻ trên thế giới có thể hiểu được điều này và hiểu rằng cuộc sống của thổ dân da đỏ không giống với thế giới hư cấu như trong loạt truyện Harry Potter?” –
Brian Young, một chuyên gia về bộ tộc Navajo, cũng viết trên trang Twitter rằng, ông thấy “tan nát cõi lòng” khi đọc câu chuyện của Rowling và khẳng định các tín ngưỡng của ông không phải là những điều tưởng tượng.
Trên trang Twitter, nhiều cư dân mạng cũng mô tả phần đầu trong loạt truyện mới của Rowling là “không thể chấp nhận được, bất kính, mô tả sai về người thổ dân da đỏ”.
Theo Tuấn Vĩ – Thể thao & Văn hóa (dịch từ ABC)