Giải thưởng Goncourt là giải thưởng văn học danh giá nhất nước Pháp. Năm nay giải thưởng này đã được trao cho Kamel Daoud – một nhà văn kiêm nhà báo quốc tịch Algeria. Tác phẩm được vinh danh ở hạng mục Tiểu thuyết đầu tay có tên Meursault, contre-enquête (Tạm dịch: Meursault, cuộc tái điều tra).
Giải Goncourt năm nay ngoài Tiểu thuyết đầu tay thuộc về Kamel Daoud, giải Truyện ngắn được trao cho Patrice Franceschi (Pháp) với tuyển tập Première personne du singulier (Ngôi thứ nhất số ít), và hạng mục Thơ trao cho tác giả William Cliff (Bỉ).
Kamel Daoud sinh năm 1970 ở Mostaganem. Ông làm biên tập viên và viết bình luận cho tờ nhật báo tiếng Pháp Le quotidien d’Oran ở Algeria. Sau khi hoàn thành tiểu thuyết đầu tayMeursault, contre-enquête, Kamel Daoud cũng vừa xuất bản truyện ngắn Musa trên tạp chí Mỹ New Yorker tháng 4.’
Nhà văn Kamel Daoud và tiểu thuyết Meursault, contre-enquête
Tác phẩm Meursault, contre-enquête chịu ảnh hưởng lớn từ tác phẩm kinh điển The Stranger (Người xa lạ) được Albert Camus viết năm 1942. Nội dung xoay quanh nhân vật chính là một người đàn ông Ả Rập có em trai bị nhân vật chính trong tiểu thuyết The Stranger sát hại. Điều đặc biệt và hấp dẫn ở tác phẩm là từ một tác phẩm kinh điển nổi tiếng và quen thuộc, tác giả đã sáng tạo nên một câu chuyện khác với góc độ và bối cảnh hoàn toàn mới mẻ.
Nội dung ly kì và cách viết đầy gay cấn, cuốn hút đã khiến Meursault, contre-enquête trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất ở Algeria và Pháp, được giới phê bình đánh giá cao ngay khi tác phẩm vừa ra mắt từ tháng 10/2013. Thủ tướng Pháp – Manuel Valls – đã gọi điện riêng cho nhà văn để bày tỏ sự ngưỡng mộ về cuốn sách. Meursault, contre-enquête được giới phê bình nhận định là những câu chuyện được viêt như gửi lời chất vấn sâu sắc, mạnh mẽ văn hóa Hồi giáo và thế giới Ả Rập.
Cho tới nay, tác phẩm này đã bán bản quyền dịch sang hơn 13 quốc gia, trong đó có Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Năm 2014, tác giả nhận giải François-Mauriac của Viện Hàn lâm Pháp và giải thưởng lớn của Cộng đồng Pháp ngữ. Tác phẩm sẽ được chuyển thể thành kịch độc thoại và diễn tại Festival d’Avignon từ 21 đến 25/7.
Điều đáng chú ý là trước đó, vào khoảng tháng 11/2014, Kamel Daoud bị một người đứng đầu nhóm Hồi giáo Salafi ở Algeria kêu gọi xử tử khi cho rằng nhà văn dám viết sách báng bổ thánh Allah và Hồi giáo trong tác phẩm Meursault, contre-enquête của mình.
May mắn là giới văn nghệ sĩ ở Algeria và trên thế giới cùng đồng hành yêu cầu chính phủ Algeria bảo vệ mạng sống cho tiểu thuyết gia 44 tuổi. Nhà văn cũng bày tỏ lo lắng việc bản thân có thể sẽ bị phần tử Hồi giáo cực đoan sát hại. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự kiên quyết sẽ không rời Algeria và tiếp tục công việc viết lách của mình.
Theo Hiên Ngọc (Văn nghệ quân đội)