(Cỏ thơm mây trắng – Tập thơ của Nguyễn Thị Hồng Ngát – Nxb Hội Nhà văn – 2012)
Tôi biết Nguyễn Thị Hồng Ngát không riêng ở trong thơ. Trong đời sống, chị luôn thẳng thắn, sắc sảo, nhiều lúc tưởng như quyết liệt, sát ván đến cùng nhưng ngẫm ra đó chỉ là phần bề mặt, những phòng vệ tự nhiên khi xung quanh luôn ồn ào thái quá, thật giả đan cài, vàng thau lẫn lộn nấp bóng dưới nhiều vỏ bọc mĩ miều. Tôi thấy chị thật có lý khi rạch ròi như vậy. Đó còn là sự văn minh trong những hỗn độn thường ngày. Một ứng xử rành mạch cũng là tiết kiệm thời gian để chúng ta bớt ngộ nhận về nhau, về cái này cái khác trong đời sống, trong đó có văn học nghệ thuật.
Đôi khi thơ cũng cần như vậy.
Điều này hiện khá rõ trong Cỏ thơm mây trắng.
Nhưng trong Cỏ thơm mây trắng không đơn thuần một mạch thơ ấy. Sự rành mạch, sắc sảo không phải là điểm mạnh trong thơ chị. Cho dù là quyết liệt đến đâu thì trái tim thơ vẫn luôn phức tạp, dùng dằng, day dứt, bất ngờ và dễ tổn thương. Chính những rỉ máu ấy đã truyền cho thơ sức sống, tạo sự khác nhau, làm nên “thương hiệu” mỗi nhà thơ: Yêu anh giờ khó làm thơ/ Dao cùn cá đã nằm trơ trong nồi/ Yêu anh cau đã già rồi/ Bổ ba bổ bảy tùy người bổ cau (Yêu anh). Phố ồn ào ngoài kia/ Xe nối xe xuôi ngược/ Có gì phía trước mặt/ Mà chen lấn nhau hoài? – Quên mặt quên tên người/ Dẫu rằng “muôn năm cũ”/ Người chắc cũng quên rồi/ Những mùa thu quá khứ… (Gọi thu).
Thơ Nguyễn Thị Hồng Ngát trong Cỏ thơm mây trắng theo niên biểu chủ yếu được viết trong năm 2012 nhưng đọc lên thấy ngay một khoảng rất rộng về thời gian và không gian. Sự chiêm nghiệm, kết tinh và bật lên những ý những câu mới mẻ chính là nội lực và trách nhiệm của người cầm bút. Nhà thơ, trước tiên và sau cùng phải là một công dân của đời sống, của xã hội đang sống. Điểm nhìn ấy đã làm nên sự đầy đặn của Cỏ thơm mây trắng: Ta mong ước một mai về với đất/ Có cỏ thơm phủ kín chỗ ta nằm/ Tấm chăn cỏ khiến ta không lạnh nữa/ Nỗi cô đơn thăm thẳm cũng tan dần (Cỏ thơm). Ừ, xuân đến, có gì mà ngại chứ?/ Anh vẫn trẻ trung trong đôi mắt em xưa/ Em cũng vậy – vẫn lung linh mắt biếc/ Khi tình yêu vẫn đầy ắp – giao thừa… (Ngại ngùng không dám gọi xuân). Chim vui thì cứ hót/ Cho cuộc đời vui theo/ Mặc mùa thu vàng lá/ Mặc lòng người hanh hao (Có con chim khách).
Cỏ thơm mây trắng không ít bài phảng phất hương vị thiền, đằm đẵm suy tư trở về nguồn cội. Cuộc trở về đôi khi cũng là một bước tiến tới khác. Với mỗi nhà thơ, trở về hay bước tiếp dường như cũng là cuộc đi tìm mình? Đôi lúc là một cuộc xóa mình? Thật cũng chẳng dễ dàng tường minh được: Giản dị mà thâm nghiêm/ Mẹ chỉ nhìn chả nói/ Bãi ngô xanh vời vợi/ Lòng con buồn se se (Thăm mộ mẹ đầu xuân). Đi mãi rồi lại về với cỏ/ Trăm năm ngậm cỏ kết vành môi… (Cỏ thơm). Muốn về bên sông Cái sông Con/ Để thấy lòng còn mênh mang sóng vỗ/ Mỗi cuộc đời như một bài toán đố/ Đi đến cuối đường cũng chẳng thể giải xong (Đi tìm sự bình yên).
.jpg?resize=499%2C411)
Nhớ một thời cỏ thơm – mây trắng
Sao có lúc lòng buồn đến thế
Dù vẫn cười như chẳng có gì đâu
Mỗi ngày sống vẫn làm đủ việc
Nào đâu hay người đổi mặt thay màu
Sao có lúc vẫn buồn vô cớ
Qua ngã tư chen chúc những người
Huých, đẩy, dẩy, xô như là quỷ dữ
Trời đang yên bỗng gió nổi tơi bời
Sao có lúc lòng buồn đến thế
Dòng sông xưa còn đỏ phù sa?
Ta về quê nhớ một thời khao khát
Cỏ rất thơm mây rất trắng hiền hòa
Ta ao ước giá gì còn trẻ dại
Sẽ chẳng đi ra phía đô thành
Làm thôn nữ bế bồng con cái
Ấp iu nâng bếp lửa nhà mình
Thì sẽ chẳng thấy buồn đến thế
Ở đâu ra sao lắm kẻ dữ dằn
Những người tốt đi đâu hết cả
Thương cây còn cố giữ một màu xanh…
Đôi bàn tay
Bàn tay nắm lấy bàn tay
Bao nhiêu thương nhớ những ngày đã qua
Tay mình nằm giữa tay ta
Bao nhiêu âu yếm chuyền qua tay này
Rưng rưng nhớ thuở hao gầy
Bàn tay năm ngón chứa đầy bão giông
Bao đêm đôi mắt thức chong
Bây giờ nhìn lại thấy lòng dịu đi
Bây giờ chả ước mong gì
Nhìn bàn tay chỉ vân vi nỗi đời
Tay ta nằm giữa tay người
Xót tay ai đã da mồi từ lâu
Đi qua bao cuộc bể dâu
Bàn tay ai đỡ trước sau ân tình
Tay ta nằm giữa tay mình
Nhìn tay thấy cả bóng hình lứa đôi.
Với hàng cây trên phố Phan Đình Phùng
Ngày nào tôi cũng qua đây
Xin chào nhé những hàng cây xạc xào
Ngày nào lá cũng lao xao
Như trò chuyện như bước vào mùa vui
Hàng cây có tự lâu rồi
Nắng hun vẫn giữ khoảng trời mát trong
Hai hàng cây đứng song song
Khum khum cành vợ cành chồng chở che
Rộng lòng gánh cả tiếng ve
Chắt lòng trái sấu mùa hè sinh sôi
Bát canh dầm quả sấu tươi
Làm sao quên được những lời nước non
Con đường đẹp lúc chiều hôm
Cùng anh sánh bước khi còn thơ ngây
Xe như mắc cửi suốt ngày
Như dòng sông chảy vơi đầy tháng năm…
Con đường đẹp nhất mùa trăng
Đêm khuya tĩnh lặng sương giăng mặt người
Phố dài đâu của riêng ai
Nghìn năm lòng vẫn thương hoài phố xưa…
BAN THƠ chọn và giới thiệu
Nguồn: Vannghequandoi.com.vn