Các cây bút trẻ trong vòng 5 năm trở lại đây đã nhập cuộc và làm cho đời sống văn học tươi mới, tràn đầy sức sống… khiến độc giả có quyền hi vọng cho văn học Việt Nam.
Xuất hiện thế hệ cầm bút mới
Nếu như 5 năm về trước, thế hệ 9x viết sách, bước vào làng văn còn là “của hiếm”, và đại biểu tham dự Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc lần thứ VIII trẻ nhất tại thời điểm đó mới 17 tuổi, còn ngồi trên ghế nhà trường đã ít nhiều gây được sự chú ý của những người quan tâm đến đời sống văn học nước nhà.
Thế nhưng, trong vòng 5 năm trở lại đây, văn học nước nhà còn chứng kiến sự xuất hiện một thế hệ cầm bút mới – thế hệ Y2K hay thế hệ 10X – được sinh ra từ năm 2000 trở lại đây.
Đầu tiên, phải kể đến “thần đồng” Đỗ Nhật Nam. Mặc dù Đỗ Nhật Nam “nổi tiếng” về khả năng tiếng Anh, nhưng em cũng góp phần không nhỏ cho việc viết và dịch sách. Khi mới 7 tuổi, Đỗ Nhật Nam đã trở thành dịch giả nhỏ tuổi nhất Việt Nam, 11 tuổi là người viết truyện nhỏ tuổi nhất được xuất bản. Cho đến nay, Đỗ Nhật Nam có trên 10 đầu sách viết và dịch thuật đã được xuất bản. Có thể kể đến các cuốn sách của Đỗ Nhật Nam: Những con chữ biết hát, Đường xa con hát, Bố mẹ tớ đã cưa đổ tớ, Hát cùng những vì sao, Học thật là vui…
Năm 14 tuổi, Nhật Nam là du học sinh tại Mỹ và tổng biên tập tờ báo tuổi teen của Đông Nam Á – Creative Melange.
Tiếp đến phải kể đến trường hợp thần đồng tiểu thuyết Nguyễn Bình, 10 tuổi đã viết sách viễn tưởng Cuộc chiến với hành tinh Phantom. Trong vòng 8 tháng, khi Nguyễn Bình bước sang 11 tuổi đã hoàn thành 3 tập tiểu thuyết “Cuộc chiến với hành tinh Fantom” dày hơn 1.000 trang.
“Cuộc chiến với hành tinh Fantom” là câu chuyện giả tưởng mang hơi hướng dự báo một cuộc chiến hành tinh ở Mỹ vào những năm 2015. Sự kiện ra mắt sách của Nguyễn Bình đã được Nhà xuất trẻ – đơn vị phát hành cuốn sách và Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức khá long trọng.
Các cây bút trẻ trong Hội nghị Viết văn trẻ toàn quốc lần thứ VII (ảnh TL)
Thế hệ 9x dần trưởng thành
Các cây bút 9x trong 5 năm qua đã dần trưởng thành và khẳng định tên tuổi của mình. Tác giả Cao Nguyệt Nguyên (Hà Nội) năm 2015 đã cho ra mắt tập truyện ngắn Trăng màu hổ phách, năm 2016 lại tiếp tục mang đến cho độc giả bộ truyện tranh thiếu nhi Chuột Chi Hô lên thành phố. Không chỉ dừng lại ở đó, tác giả Cao Nguyệt Nguyên còn là tác giả trẻ nhất đoạt giải thưởng truyện ngắn Văn nghệ quân đội gần đây.
Tác giả sinh năm 1991 ở phía Nam và có tác phẩm từng được giải ở cuộc thi văn học tuổi 20 lần thứ V với truyện dài thuộc thể loại kỳ ảo “Urem người đang mơ” là Phạm Bá Diệp.
Cùng năm sinh và cùng có tác phẩm dự thi trong cuộc thi Văn học tuổi 20 lần thứ V với Phạm Bá Diệp là Nhật Phi. Cây bút Hà Nội đã đoạt giải nhất tại cuộc thi văn học tuổi 20 với tác phẩm Người ngủ thuê. Sau cuộc thi và cuốn sách đầu tay, Nhật Phi đã xuất bản cuốn sách tiếp theo là “Nhật ký một người cô đơn”.
Cây bút 9x tiếp theo có thể kể đến là Trương Công Tưởng ở Bình Định. Dù chưa có tác phẩm in thành sách riêng nhưng tác giả 9x này đã và đang vào “tầm ngắn” của nhiều báo và tạp chí bởi sự ấn tượng về một giọng thơ lạ và đầy nội lực.
Một cây bút trẻ 9x khác ở An Giang là Lê Quang Trạng. Hiện cây bút này là hội viên trẻ nhất của Hội Liên hiệp Văn học-Nghệ thuật tỉnh. Lê Quang Trạng xuất hiện trong làng văn học trẻ ĐBSCL như một nhân tố mới bởi cách thể hiện sáng tạo, mới lạ. Cho đến nay, tác giả 9x An Giang này đã ra mắt độc giả tập truyện ngắn “Dòng sông không trôi”.
Từ Đắk Lắk còn có cây bút 9x Nguyễn Võ Hương Nam từng đoạt giải nhất cuộc động sáng tác văn học thiếu nhi Việt Nam – Đan Mạch do NXB Kim Đồng tổ chức.
Thế hệ 8x viết đều tay
Nếu như 5 năm về trước, lực lượng các cây bút trẻ thuộc thế hệ 7x áp đảo và gặt hái được nhiều thành công thì 5 năm trở lại đây các cây bút 8x đã chứng minh được sức sáng tạo dồi dào qua hàng loạt tác phẩm ở cả 4 lĩnh vực văn học.
So với dàn văn học trẻ hiện nay, thì 8x là thế hệ viết “đều tay” hơn cả cả về số lượng và chất lượng. Đây cũng là thế hệ có nhiều cây bút được tham dự Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc lần thứ VIII cách đây 5 năm. Có thể kể đến tên các cây bút 8x đầy sung sức và hứa hẹn nhiều tác phẩm văn học chất lượng như: Vũ Thị Huyền Trang, Nguyễn Quỳnh Trang, Đoàn Minh Tâm, Đào Quốc Minh, Đinh Phương, Mai Anh Tuấn, Đoàn Ánh Dương, Thanh Tâm, Linh Lê, Phan Tuấn Anh, Hoàng Công Danh, Lê Vũ Trường Giang, Văn Thành Lê, Trịnh Sơn, Hồ Huy Sơn, Du Nguyên, Chu Thanh Hương, Lục Mạnh Cường, Hoàng Anh Tuấn…
Ở nhiều cuộc thi văn học các cây bút 8x cũng dành ưu thế chiếm giải và được đánh giá chững chạc trong cách viết, trong đề tài…
Nếu như ở các cây bút nổi bật của thế hệ 10x Đỗ Nhật Nam có ưu thế tiếng Anh để trở thành dịch giả nhỏ tuổi nhất thì cũng vẫn chỉ là trường hợp đơn lẻ. Sang đến thế hệ 9x thì phần lớn các cây bút được chú ý ở thể loại thơ và văn xuôi hơn cả. Nhưng riêng thế hệ 8x, đến thời điểm này thì đã có không ít tác giả khẳng định được tên tuổi của mình ở các lĩnh vực văn học như: Văn xuôi, thơ, lý luận phê bình và dịch thuật.
Tuy nhiên, vẫn phải sòng phẳng nhìn nhận một điều rằng, dù các cây bút trẻ trong vòng 5 năm qua đã rất nỗ lực, đã có nhiều ghi nhận, đã được độc giả chú ý… nhưng các cây bút trẻ cũng không nên tự mãn nhấm nháp những gì đã đạt được từ ánh hào quang của quá khứ. Bởi hình như trong cuộc thi tiếu thuyết lần thứ IV của Hội Nhà văn Việt Nam chưa hề thấy xuất hiện tác giả trẻ 8x nào đoạt giải. Phải chăng do cuộc thi này quá khắt khe hoặc 8x vẫn chưa đủ độ chín để đặt chân vào tiểu thuyết so tài với các nhà văn thế hệ trước?.
Hiền Nguyễn – Tổ Quốc