50 năm sau ngày mất, hiếm có nhà văn vẫn giữ được sức ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều thế hệ độc giả bằng những câu truyện huyền bí và đức tin mãnh liệt như C.S. Lewwis. Mới đây cha đẻ của Biên niên sử Narnia đã được đặt bia đá tưởng niệm bên cạnh những tác giả nổi tiếng nhất làng văn học Vương quốc Anh.
Clive Staples Lewis (29/11/1898 – 22/11/1963) được sinh ra ở Belfast, Ireland. Vị tác giả, người được coi là nhà biện giả hiểu biết rộng nhất của Cơ đốc giáo trong thế kỷ 20, dường như có sức ảnh hưởng ở Mỹ nhiều hơn so với tại quê nhà. Tuy nhiên, vào đúng lễ kỷ niệm 50 năm ngày mất của ông, đài tưởng niệm dành cho Lewis (ảnh) đã được thêm vào Tu viện Westminster, bên cạnh những Shakespeare, Charles Dickens, Oscar Wilde, John Keats, William Blake và TS Eliot.
Đó là một truyền thống dành cho các tác giả tên tuổi đã có từ hơn 600 trước và cho đến năm 2013, Lewis là nhà văn Belfast đầu tiên có được vinh dự này. Sự kiện được tổ chức trùng với dịp một lễ hội văn học đang diễn ra ở quê hương ông.
Ông Máirtín Ó Muilleoir, thị trưởng thành phố Belfast, nói: “Tôi cảm thấy vinh dự khi được tổ chức một buổi tiếp đón dành cho những nhà văn Belfast hiện đại xuất chúng nhất tiếp nối di sản văn học tự hào của vùng đất mà những người như C.S. Lewis đã giúp xây dựng”.
“Đó cũng là điều phù hợp khi các nhà văn giỏi nhất Belfast tụ họp trong ngày mà C.S. Lewis được đưa vào góc nhà thơ của Tu viện Westminster. Đây là một ngày tuyệt vời cho thành phố của chúng tôi và sự giàu có của chúng tôi đối với các cây bút lớn trong quá khứ và hiện tại”.
Đức tin và sự nghiệp
Nhiều người Cơ đốc giáo sẽ biết đến Lewis (ảnh) với một trong những chức danh như nhà triết học, thần học, giáo sư và tác giả ở một độ tuổi rất trẻ với Biên niên sử Narnia, nơi “luôn có mùa Đông, nhưng không bao giờ có Giáng sinh”. Đối với những độc giả lớn tuổi, tác phẩm có ảnh hưởng nhất của ông là Mere Christianity, trong đó ông lập luận rằng Chúa Giêsu hoặc là một kẻ mất trí hoặc là một kẻ nói dối hoặc một vị Chúa tể.
Khi còn nhỏ, Lewis đã có niềm say mê đối với những câu chuyện, nhưng có rất ít mối quan tâm dành cho Cơ đốc giáo. Ông đã từ từ tìm hiểu về đạo Cơ đốc qua các tác phẩm của George MacDonald, JRR Tolkien và GK Chesterton để rồi sau đó gia nhập Giáo hội Anh trước sự thất vọng của chính Tolkien – một người bạn thân thiết đã hy vọng ông sẽ trở thành một tín đồ Công giáo. Đức tin này có ảnh hưởng rất sâu sắc trong suốt sự nghiệp của ông.
Theo ông Mickey Maudlin, phó chủ tịch cấp cao của HarperOne – nhà xuất bản đang nắm giữ bản quyền lưu hành bộ Nania – Lewis đã được công nhận bởi các tín đồ Mormon, người Công giáo và Tin lành dòng chính, cũng như các nhà truyền giáo. Theo Maudlin, người đã trở thành tín đồ Cơ đốc giáo sau khi đọc cuốn Surprised by Joy của Lewis vào năm 21 tuổi, thật ra Lewis có nhiều quan điểm cá nhân về thần học, nhưng ông đã quyết định viết về Cơ đốc giáo một cách rộng rãi.
“Tầm nhìn của ông về đời sống của những người Cơ đốc giáo dường như đơn giản trong khi bản thân ông ngày càng có những quan điểm phức tạp. Ông đã đứng trên lập trường của một người giảng giải mà không cần phải trở thành một chuyên gia. Cuốn Mere Christianity cho phép ông giữ thái độ trung lập đối với mọi quan điểm tôn giáo”.
“Chỉ có một số ít cuốn sách viết về nhà thờ được chấp nhận bởi những tôn giáo khác. Người Công giáo muốn nói chuyện với người Công giáo; người Tin lành dòng chính chỉ muốn nói chuyện với những người trong giáo phái của họ; những nhà truyền giáo muốn chứng tỏ với những người khác rằng họ nói đúng, chẳng ai muốn tham gia vào nền văn hóa như một bộ phận của toàn thể, hoặc có rất ít người có tư tưởng đó” – Maudlin nhận xét.
Biên niên sử Narnia
Cảnh của một trong những bộ phim trong seri phim Biên niên sử Narnia
Một khảo sát từ năm 2008 chỉ ra rằng cuốn The Lion, the Witch and the Wardrobe – tập đầu tiên trong bộ Biên niên sử Narnia – của Lewis được coi là cuốn sách trẻ em được xuất sắc nhất mọi thời đại. Cho đến nay, ước tính đã có hơn 100 triệu bản sách về Narnia được tiêu thụ trên toàn cầu.
“Chẳng có tác giả nào bán chạy hơn so với khi còn sống nhiều như C.S. Lewis” – Maudlin nhận xét. Tuy nhiên, điều hà hước nằm ở chỗ ông đã luôn có suy nghĩ ảm đạm về triển vọng tương lai và đến cuối đời, Lewis thậm chí còn nói với bạn bè rằng mình sẽ bị lãng quên chỉ trong vài năm sau khi mất.
Bản thân bộ truyện cũng được xây dựng dựa trên những niềm tin tôn giáo nhất định của Lewis. Chẳng hạn như đối với nhân vật được coi là sáng tạo văn học vĩ đại nhất của ông, sư tử Aslan cao quý của Narnia. Ông đã gần như bắt đầu viết The Lion, the Witch and the Wardrobe mà không có bất kỳ ý tưởng rõ ràng về cốt truyện và nhân vật cho đến khi Aslan xuất hiện trong tâm trí.
Aslan được coi là hiện thân văn học của Đức Chúa, người đóng vai trò then chốt trong câu chuyện của Narnia, cũng giống như Chúa Giê-su là trung tâm của Cơ đốc giáo. Trong một bức thư gửi cho Arthur Greeves vào tháng 10/1931, Lewis giải thích rằng ông đã sắp đặt câu truyện cuộc đời Aslan giống như “hiện thân thực sự của Chúa, bị đóng đinh và phục sinh”.
Lewis đã không nhắc đến Chúa, mà viết về Aslan như hiện thân của ngài, từ đó khiến độc giả phải tự mình có những liên tưởng. Đối với Lewis, một trong những vai trò dẫn dắt tư tưởng của Aslan là khiến người đọc khám phá sự thật về bản thân và giúp họ nhận ra rằng sự tìm kiếm đức tin bao gồm phá vỡ quyền lực tội lỗi và tiếp cận với nguồn sức mạnh tốt đẹp. Và cả hai sứ mệnh đó, Lewis nhấn mạnh đều đòi hỏi sự ân sủng của Chúa.
“Chúng ta hãy giả sử rằng có một vùng đất như Narnia, và con trai của Chúa, như ông đã trở thành một người đàn ông trong thế giới của chúng ta, và trở thành một chú sư tử ở đó, và sau đó hãy thử tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra” – ông nói với các em học sinh lớp năm ở Maryland trong một lá thư viết năm 1954.
HẠ VŨ theo BBC