VŨ ANH
Một góc triển lãm
|
Triển lãm nhiếp ảnh “Discarded” (tạm dịch là “Bỏ rơi”) của nghệ sĩ người Đài Loan (Trung Quốc) Nana Chen diễn ra từ ngày 11-3 tại phòng trưng bày Heritage Space (Hà Nội). Không trau chuốt, cầu kỳ nhưng mỗi tác phẩm chân thực đã đem lại một góc nhìn khác về cuộc sống đô thị hiện đại. Mỗi bức ảnh giống như khoảng lặng giữa nhịp sống xô bồ khiến người xem phải suy ngẫm, hoài niệm. |
|
1/ “Năm 2011, khi mới đến TP Hồ Chí Minh, tôi không quen biết ai cả. Những lúc cảm thấy buồn và đơn độc, tôi lại đứng dậy và đi khắp nơi cùng chiếc máy ảnh. Và giờ khi tôi càng hiểu nơi đây, tôi lại cảm thấy như là nhà của mình”, nghệ sĩ Nana Chen tâm sự. Những bức ảnh trong triển lãm “Bỏ rơi” ra đời từ những hoàn cảnh như thế. Lựa chọn sáng tạo của Nana Chen chính là tới những nơi không ai muốn tới để chụp những điều không ai nhớ. Đó cũng là cách để cô thể hiện tình yêu đối với một nơi xa lạ, đó là hiểu và yêu cả những góc tối của nó. Triển lãm nhiếp ảnh “Bỏ rơi” của Nana Chen chỉ với 12 bức ảnh in khổ lớn nhưng đã thể hiện sự quan sát tỉ mỉ về sự biến đổi của đô thị và những khu vực bị rời bỏ và quên lãng. Mỗi bức ảnh đều mang trong mình kỷ niệm của riêng nghệ sĩ: “Tôi đã chuyển nhà nhiều tới mức tôi không nhớ nổi, chính vì thế khi tới TP Hồ Chí Minh, tôi cũng muốn tìm hiểu những gì còn lại ở đây khi con người rời đi. Bức ảnh đầu tiên trong loạt ảnh này chính là từ mong muốn đó”. Tuy nhiên, không có bức ảnh nào trong triển lãm được cô đặt tên, đơn giản bởi nghệ sĩ muốn mỗi người xem tự cảm nhận và đặt tên cho chúng. Con gấu bông lấm bẩn cũ kỹ, cánh tay và cái đầu mannequin lăn lóc ở sân, những ống hút nhựa, các lớp vữa thạch cao trên mảng tường trơ trọi hay nền gạch ngói vỡ vụn… Tất cả những vật thể và khung cảnh đó tưởng chừng như tầm thường, lộn xộn và không có gì mới mẻ khi nhìn qua lăng kính của Nana Chen lại mang sắc thái và ý nghĩa mới. Những đồ vật, cảnh tượng đó không tươi sáng, không đẹp đẽ nhưng nó là một phần của quá khứ con người. Quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã để lại sau lưng những thực thể phi tự nhiên, không thể tự chuyển hóa đó rơi vào quên lãng, trở nên lạc lõng giữa hệ sinh thái thành phố hiện đại. Cái mới phủ định cái cũ là quy luật tất yếu nhưng con người cũng không thể vứt bỏ kỷ niệm. Những bức ảnh của Nana Chen chính là khoảng lặng giữa nhịp sống hối hả, cho người xem hoài cổ những ngày xưa cũ ấy. 2/ Mặc dù không có một bức ảnh nào xuất hiện hình ảnh con người, nhưng tất cả đều xuất hiện thực thể cơ bản nhất của tự nhiên, đó là cây và hoa. Cây cỏ và hoa có sức sống mạnh mẽ trong ảnh của Nana Chen, từ đống rác ngổn ngang đồ nhựa, chất thải có sự đâm chồi của những cây cỏ dại, cho tới nền nhà vụn vỡ gạch đã cũng không thể thiếu một nhành hoa khoe sắc… Chủ thể trong tất cả ảnh của cô đều là tĩnh vật nhưng không hề thiếu sự sinh động, vì tất cả đồ vật, khung cảnh trong đó đều mang hơi thở con người và sức sống thiên nhiên cũng len lỏi vào từng ngõ ngách. Là một người có sở thích đa ngành và một tâm hồn nghệ sĩ, Nana Chen nhìn thấy tính nên thơ trong những thứ người khác bỏ đi. Từ một tấm kính vỡ giữa bụi cỏ, cô đưa ống kính tiệm cận và tìm thấy vẻ đẹp của ánh nắng Sài Gòn phản chiếu trong đó. Cô cũng tìm được cái đẹp trong sự kết hợp giữa sáng tạo chủ quan với sự khách quan của tự nhiên. Nghệ sĩ nhiếp ảnh có thể tự do lựa chọn bối cảnh và khoảnh khắc bấm máy, nhưng cái đẹp và hồn của bức ảnh của Nana Chen đến từ sự trùng hợp và tự nhiên. Thí dụ như trong một bức ảnh của mình, cô lựa chọn điểm đứng ở bức tường đổ nát của ngôi nhà cấp bốn, từ đó đưa ống kính về phía xa nơi những tòa nhà cao tầng, biểu tượng của đô thị hóa nhằm thể hiện ý tưởng về sự chuyển mình của thành phố. Tuy nhiên, bức ảnh sẽ khó trở nên sống động nếu thiếu hình ảnh bầu trời chuyển từ sắc mây u ám sang mầu trắng trong xanh, một sự ngẫu nhiên phù hợp. Những bức ảnh của Nana Chen cũng là một lời thức tỉnh đối với mỗi người khi chứng kiến “góc tối” và cái giá phải trả của cơn lũ đô thị hóa. “Tôi muốn ghi lại những gì con người để lại phía sau mỗi khi đối mặt và vượt qua những thách thức trong cuộc sống. Nhiếp ảnh là cách duy nhất giúp tôi làm được điều đó”, nghệ sĩ tâm sự. Theo Báo Thời Nay Lê Thị Hồng Nhung đăng bài |