Ngày đầu tháng này, Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo sửa đổi quy định xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, bổ sung quy trình để Hội đồng xét tặng các danh hiệu báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét các trường hợp đặc biệt trước khi trình Chủ tịch nước quyết định. Yêu cầu được đưa ra sau khi có đơn đề nghị xem xét lại việc xét tặng giải thưởng quan trọng từ gia đình một số văn nghệ sĩ.
Trước đó, ngày 5-1-2017, sau khi làm việc với các cơ quan liên quan tới việc xét hồ sơ đề nghị, Chủ tịch nước đã ra quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho 10 tác giả (đồng tác giả) có cụm tác phẩm đặc biệt xuất sắc và tặng Giải thưởng Nhà nước cho 67 tác giả (đồng tác giả) có tác phẩm, cụm tác phẩm xuất sắc về văn học nghệ thuật. Trong danh sách này không có tên một số văn nghệ sĩ có tác phẩm để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc, người nghe cả nước thuộc nhiều thế hệ như các nhà thơ Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, Hà Trọng Đức (bút danh Thu Bồn)…
Việc xét tặng giải thưởng được thực hiện từ nhiều năm nay, đa số quyết định được đưa ra là chính xác, được đồng thuận, nhưng vẫn có ý kiến cho rằng các Hội đồng xét giải đã phải loại hồ sơ của một số văn nghệ sĩ nổi danh, có nhiều tác phẩm lớn bởi thiếu những giấy tờ cần có theo quy định, và đó là điều đáng tiếc. Nhiều tác giả sáng tạo tác phẩm trong chiến tranh, khi điều kiện không cho phép tổ chức liên hoan, hội diễn, cuộc thi văn học nghệ thuật thường xuyên, đâu dễ có huy chương, thành tích để đưa vào hồ sơ xét giải.
Bởi thế, khi Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ lưu ý không được để quy trình máy móc cản trở việc tôn vinh các tác giả có tác phẩm văn học nghệ thuật nổi tiếng và có những đóng góp to lớn cho dân tộc, rõ ràng đó là điều được đón đợi – không chỉ từ các tác giả và gia đình văn nghệ sĩ mà cả từ bạn đọc, người nghe, người xem cả nước.
Người Lái Đò